ศิลป์ดีกว่าทรัพย์
สิปฺปํ สมํ ธนํ นตฺถิ, สิปฺปํ โจรา น คณฺหนฺติ;
อิธ โลเก สิปฺปํ มิตฺตํ, ปรโลเก สุขาวหํ.
ทรัพย์ที่เสมอด้วยศิลปะ ย่อมไม่มี, ศิลปะโจรลักเอาไปไม่ได้, ศิลปะเป็นเพื่อนที่ดีในโลกนี้, และยังเป็นเหตุนำสุขมาให้ในโลกหน้า.
(ธรรมนีติ สิปปกถา ๑๗, โลกนีติ ๔, กวิทัปปณนีติ ๙)
ศัพท์น่ารู้ :
สิปฺปํ (ศิลปะ, ศิลป์, ความรู้, วิชา) สิปฺป+สิ
สมํ (เสมอ, สม) สม+อํ
ธนํ (ทรัพย์) ธน+สิ
นตฺถิ (ย่อมไม่มี, ย่อมมี หามิได้) = น+อตฺถิ แปลรวมกันว่า ย่อมไม่มี, แปลแยกว่า ย่อมมี/มีอยู่ หามิได้
อตฺถิ เป็นอุปสัคบทก็ได้ เป็นอาขยาตบทก็ได้ ถ้าเป็นอาขยาตบท มาจาก √อส+อ+ติ ลบ อ ปัจจัย, แปลง ติ เป็น ตฺถิ และ ลบอักษรที่สุดธาตุ ด้วยสูตรว่า ติสฺส ตฺถิตฺตํ (ปทรู. ๔๙๕) รวมเป็น อตฺถิ เป็นปฐมบุรุษ เอกวจนะ วัตตมานาวิภัตติ (ปัจจุบันกาล) นิยมท่องเป็นชุดว่า อตฺถิ สนฺติ, อสิ อตฺถ, อมฺหิ อสฺมิ อมฺห อสฺม (โส อตฺถิ, เต สนฺติ, ตฺวํ อสิ, ตุมฺเห อตฺถ, อหํ อมฺหิ/อสฺมิ, มยํ อมฺห/อสฺม)
ส่วน อตฺถิ ที่เป็นอุปสัค ลงในอรรถ ปฐมาวิภัตติ (ดูรู ๒๘๒)
โจรา (โจร ท.) โจร+โย วิ. โจรตีติ โจโร (คนโขมย ชื่อว่า โจระ) √จุร+ณ
คณฺหนฺติ (ย่อมถือเอา) √คห+ณฺหา+อนฺติ คหาทิคณะ กัตตุวาจก, ในเพราะ ณฺหา ปัจจัย ให้ลบ ห อักษรทีสุดธาตุ § หโลโป ณฺหามฺหิ. (รู ๕๑๘) = ค+ณฺหา+อนฺติ, แยก ลบ รวม สำเร็จรูปเป็น คณฺหาติ
ปรโลเก (ในโลกหน้า) ปร+โลก > ปรโลก+สฺมึ
สุขาวหํ (นำสุขมาให้, นำมาซึ่งความสุข) สุข+อาวห > สุขาวห+สิ.
อีกสำนวนหนึ่งจาก โลกนีติไตรพากย์ ของ เสฐียรโกเศศ-นาคประทีป ท่านแปลไว้น่าฟัง ดังนี้
ไม่มีเลย ทรัพย์จะเท่าเทียมศิลปะ [เพราะ] ศิลปะพวกโจรลักไม่ได้ ในโลกนี้ได้ศิลปะเป็นเพื่อน ในโลกหน้ายังนำสุขมาให้.
อีกสำนวนหนึ่ง จากราชนีติ ธรรมนีติ โดย นายทอง หงศ์ลดารมภ์ (มหากิม) ท่านแปลไว้น่าฟัง ดังนี้
ไม่มีทรัพย์ใดจะเท่าเทียมศิลปะ เพราะศิลปะโจรลักไม่ได้ ศิลปะเป็นมิตรในโลกนี้ และในโลกหน้าก็ยังนำสุขมาให้ด้วย.
Credit: Palipage : Guide to Language - Pali
(3) อ่านหัวข้อ ๓. ปัญญากถา - แถลงปัญญา , 4. สุตกถา - แถลงความรู้, 5. กถากถา - แถลงถ้อยคำ
(2) อ่านหัวข้อ 2. สิปปกถา - แถลงศิลปะ 👇
27. เหมือนคนใบ้นอนฝัน , 26. คนกับโคต่างกันอย่างไร , 25. ตำรา : ดาบสองคม , 24. คนโง่ชอบโอ้อวด , 23. ควรรู้ไว้ใช้ให้เป็น , 22. ความดีย่อมไปสู่คนดี , 21. พ่อแม่ที่เป็นศัตรูของลูก , 20. สวยแต่รูปจูบไม่หอม , 19. ลูกเอ๋ย! อย่าเกียจคร้าน , 18. พระราชาและนักปราชญ์ , 17. ศิลป์ดีกว่าทรัพย์ , 16. จะมีมาแต่ไหน , 14-15. ศิลปศาสตร์ ๑๘ แขนง
(1) อ่านหัวข้อ 1. อาจริยกถา - แถลงอาจารย์👇
(1-3) ปณามคาถาและคำปฏิญญา, (4) อายครูไม่รู้วิชา (5) คนเขลาที่น่าขัน, (6) วัตร ๕ อย่างที่ศิษย์ควรทำ, (7-8) ครูคือแบบอย่างของศิษย์, (9) รู้ให้แน่-แก้ให้เป็น, (10) ถึงจะไกลก็ควรไป, (11) ร่มแห่งความสุข, (12) ทั้งหนักและน่าเชื่อถือ, (13) คนเบากว่านุ่น
👉อ่านหัวข้อ 1. อาจริยกถา - แถลงอาจารย์
File Photo: Wat Phra That Phanom is a beautiful Buddhist temple in Nakhon Phanom Province, Thailand.
ภาพ : วัดพระธาตุพนมวรมหาวิหาร
วัดพระธาตุพนม วรมหาวิหาร เป็นวัดพระอารามหลวง ชั้นเอก ชนิดวรมหาวิหาร ปัจจุบันมี พระเทพวรมุนี เป็นเจ้าอาวาส ตั้งแต่ ปี พ.ศ. 2549-ปัจจุบัน ประดิษฐาน ณ ริมฝั่งแม่น้ำโขง ถนนชยางกูร บ้านธาตุพนม ตำบลธาตุพนม อำเภอธาตุพนม จังหวัดนครพนม มีลักษณะเป็นเจดีย์รูปสี่เหลี่ยมจตุรัสก่อด้วยอิฐ กว้างด้านละ 12.33 เมตร สูง 53.6 เมตร มีกำแพงล้อมองค์พระธาตุ 4 ชั้น องค์พระธาตุตั้งอยู่บนภูกำพร้า (เนินดินสูงจากพื้นธรรมดาประมาณ 3 เมตร) ภายในบริเวณมีบึงขนาดใหญ่เรียกว่าบึงธาตุพนม ในวันเพ็ญเดือน 3 ถึง แรม 1 ค่ำ เดือน 3 ของทุกปีจะมีงานประจำปีเพื่อเป็นการนมัสการพระธาตุพนม. (วิกิพีเดีย)
ศิลป์ดีกว่าทรัพย์, Wat Phra That Phanom
0 comments: