อจละ แปลว่า ไม่หวั่นไหว

อจละ แปลว่า ไม่หวั่นไหว

“อจละ” อ่านว่า อะ-จะ-ละ แปลตามศัพท์ว่า “สิ่งที่ไม่เคลื่อนไหว” หรือ “สิ่งที่ไม่หวั่นไหว”

โดยปกติ “อจล” มีความหมาย ๒ อย่าง คือ -

๑. ถ้าเป็นคำนาม หมายถึง ภูเขา, แผ่นดิน, ลิ่มสลัก (a mountain, the earth, a bolt) 

๒. ถ้าเป็นคำคุณศัพท์ หมายถึง ไม่หวั่นไหว, ไม่คลอนแคลน (steadfast, immovable)

ภาษาอังกฤษในวงเล็บยกมาจาก The Pali Text Society’s Pali-English Dictionary หรือที่มักเรียกกันทั่วไปว่า พจนานุกรมบาลี - อังกฤษ ของ ริส เดวิดส์ 

ที่ยกคำอังกฤษมาให้ดูด้วย ก็เพราะคนไทยรุ่นใหม่เห็นคำอังกฤษแล้วน่าจะเข้าใจความหมายของคำบาลีได้ง่ายขึ้น

ในภาษาไทย พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.๒๕๕๔ บอกไว้ว่า -  “อจล- : (คำวิเศษณ์) ไม่หวั่นไหว, ไม่คลอนแคลน, เช่น อจลศรัทธา. (ป., ส.).”  

ลักษณะของ “อจละ” ที่แปลว่า “ไม่หวั่นไหว” นั้น ท่านหมายถึงเมื่อโลกธรรมมากระทบก็ไม่กระเทือน  “โลกธรรม” คือ -

ลาภ ยศ สรรเสริญ สุข   เสื่อมลาภ เสื่อมยศ นินทา ทุกข์  โลกธรรมมากระทบก็ไม่กระเทือน หมายความว่า -

๏ มีลาภ ก็ไม่ฟู่ฟ่า

เสื่อมลาภ ก็ไม่ฟุบแฟบ

๏ มียศ ก็ไม่เห่อเหิม

เสื่อมยศ ก็ไม่ห่อเหี่ยว

๏ ได้รับสรรเสริญ ก็ไม่ครื้นเครง

ถูกนินทา ก็ไม่ขุ่นเคือง

๏ มีสุขมาสัมผัส ก็ไม่ซู่ซ่า

มีทุกข์กระทบ ก็ไม่ซบเซา

มักมีผู้เข้าใจว่า กรณีที่ถูกทักท้วงเตือนติงแล้วไม่รับรู้ไม่รับฟัง ยังคงยืนยันยืนหยัดอยู่ในท่าทีเดิม นั่นคือ “อจละ-ไม่หวั่นไหว”

ความจริงแล้ว แบบนั้นไม่ใช่ “อจละ-ไม่หวั่นไหว”  แต่ท่านเรียก “ทุพฺพจ” (ทุบ-พะ-จะ) แปลว่า ดื้อด้าน (obstinate)

๏ ผู้ที่ไม่หวั่นไหวตามโลกธรรม 

ย่อมควรแก่การบูชา

๏ แต่ผู้ที่ดื้อด้าน 

ย่อมควรแก่การเอือมระอา

พลเรือตรี ทองย้อย แสงสินชัย,  ๒๓ ตุลาคม ๒๕๖๔,  ๑๗:๒๗

• Tweet
• Share
• Share
• Share
• Share