อุฏฺฐานวโต สติมโต สุจิกมฺมสฺส นิสมฺมการิโน,
สญฺญตสฺส จ ธมฺมชีวิโน อปฺปมตฺตสฺส ยโสภิวฑฺฒติ ฯ
ยศย่อมเจริญแก่บุคคลผู้มีความเพียร, มีสติ, มีการงานสะอาด, ใคร่ครวญก่อนแล้วจึงทำ, เป็นผู้สำรวม, มีชีวิตอันประกอบด้วยธรรม และไม่ประมาท
อธิบายความ
ในที่นี้ได้ธรรม ๗ ประการอันเป็นเหตุให้ยศเจริญคือ ความเพียร, สติ, การงานอันสะอาด, การใคร่ครวญก่อนทำ, ความสำรวม, ชีวิตอันประกอบด้วยธรรม และความไม่ประมาท ความเพียร นั้นคือสภาพอันตรงกันข้ามกับความเกียจคร้าน กล่าวคือความไม่ย่อท้อต่ออุปสรรคในการทำงาน ในการประกอบการกุศล ความกล้าในการประกอบกิจอันชอบให้ลุล่วงไปด้วยดี มีความบากบั่นมั่นคงไม่ถอยหลัง ไม่ทอดธุระ ไม่เป็นคนอยู่เฉยโดยไม่ทำงาน
สติ คือความรอบคอบ และความระวัง จะทำจะพูดอะไรก็คิดโดยรอบคอบก่อน ระวัง เกรงความผิดพลาด เพราะความผิดพลาดบางอย่างต้องใช้เวลาแก้นานจึงจะกลับคืนสู่สภาพเดิมได้. การงานสะอาด นั้นคือการประกอบการงานอันสุจริต เว้นงานที่ทุจริตผิดกฎหมายและศีลธรรมทั้งปวง.
ใคร่ครวญก่อนแล้วจึงทำ คือไตร่ตรองด้วยดีว่า เมื่อทำอย่างนี้ผลอย่างไรจะเกิดขึ้น เว้นการกระทำอันจักอำนวยผลเป็นทุกข์เสีย ประกอบกระทำแต่เฉพาะเหตุอันจักอำนวยผลเป็นสุขให้. ความสำรวม นั้นคือความสำรวมอินทรีย์ทั้ง ๖ ได้แก่ ตา หู จมูก ลิ้น กาย และใจ ไม่ให้ความยินดียินร้ายครอบงำได้
ชีวิตอันประกอบด้วยธรรม คือมีชีวิตอยู่อย่างแนบสนิทกับธรรม ไม่เหินห่างจากธรรม ระลึกถึงธรรมอยู่เสมอ ได้พบได้เห็นอะไรก็นำเข้าไปหาธรรม เทียบกับธรรม หรือน้อมธรรมเข้ามาใส่ตนอยู่เสมอ. ความไม่ประมาท ได้อธิบายแล้วในข้อที่หนึ่งแห่งอัปปมาทวรรคนี้ โปรดดูในที่นั้น
ยศย่อมเจริญแก่บุคคลผู้สมบูรณ์ด้วยคุณธรรมทั้ง ๗ ประการนี้ ยศนั้นท่านจำแนกไว้ ๓ คือ ๑. อิสริยยศ ความเป็นใหญ่ ๒. เกียรติยศ ความมีเกียรติ มีคุณงามความดีมาก ๓. บริวารยศ ความเป็นผู้มีบริวารมากและบริวารดี
ยศที่กล่าวถึงในที่นี้ พระอรรถกถาจารย์ขยายความว่าได้แก่ ๑. โภคสมบัติ ๒. ความนับถือ ๓. ความมีเกียรติ และ ๔. ความสรรเสริญ
“ธรรมบท ทางแห่งความดี เล่ม ๑”
ท่านอาจารย์วศิน อินทสระ, เพจอาจารย์วศิน อินทสระ
___
ผู้ประพฤติธรรม ย่อมอยู่เป็นสุข , คนโง่ ไม่ควรเป็นผู้นำ , ผู้นำ ผู้ตาม , ม่ถูกนินทา ไม่มีในโลก , ผู้ใดให้ที่พักอาศัย ผู้นั้นชื่อว่าให้สิ่งทั้งปวง ผู้ใดสอนธรรม ผู้นั้นชื่อว่าให้อมตะ , บุญเป็นสิ่งเดียวที่โจรขโมยจากเราไปไม่ได้ , ผู้มีศีลย่อมได้รับคำชื่นชมและมีความสุขสงบใจอันเกิดจากกุศล , ผู้ให้ ย่อมผูกไมตรีไว้ได้ , สุภาษิตและสำนวนในภาษาอังกฤษ (2) , สุภาษิตและสำนวนในภาษาอังกฤษ (1) , คำคมภาษาอังกฤษ , 'เชื่อมั่นในตน' เกิดเป็นคนควรจะพยายามจนกว่าจะประสบความสำเร็จ , ตนแล เป็นที่พึ่งแห่งตน , ชนะตนแล ประเสริฐกว่า , ปัญญาย่อมประเสริฐกว่าทรัพย์ , คนที่เป็นอยู่ด้วยปัญญา นักปราชญ์ทั้งหลายกล่าวว่า มีชีวิตประเสริฐ , ธรรมเป็นเหตุให้ยศเจริญ , ผู้ให้ ย่อมเป็นที่รัก , ชนเหล่าใดประมาท ชนเหล่านั้นเป็นเหมือนคนที่ตายแล้ว , จิตที่บุคคลตั้งไว้ชอบ , เพียงดังแก้วมณีโชติรส , ผู้ดำเนินชีวิตโดยธรรม , ผู้เห็นภัยในความประมาทโดยปกติ , ผู้เพ่งความสงบ พึงละโลกามิสเสีย , พุทธภาษิตเกี่ยวกับความตาย , ความไม่รู้เป็นมลทินร้ายที่สุด , คนชั่วช้า ไม่พ้นตาสังคม , เมื่อจักขุวิญญาณเห็นรูป ก็เป็นเพียงแต่เห็น , เมื่อจิตเลื่อมใสแล้ว ทักขิณาทานชื่อว่าน้อย ย่อมไม่มี , ช่วยกันเขียนให้ถูก และแปล อย่าให้ผิด , ผู้ใดมีมรรคผลเป็นแก่นสาร ผู้นั้นจักทนอยู่ได้ , การให้ธรรมเป็นทาน ย่อมชนะการให้ทั้งปวง , คนล่วงทุกข์ได้ด้วยความเพียร
ที่มา : http://dhamma.serichon.us
0 comments: