กุศล คืออะไร?
"กุศล" แปลว่า สร้างเหตุให้เกิดสิทธิ เพื่อมีโอกาสได้รับการชี้แนะเกิดปัญญา แล้วนำไปวิเคราะห์พิจารณา แก้ไขปัญหา แก้ทุกข์ต่างๆ ได้. กุศลนี้ทำให้เราเกิดพบปะกัลยาณมิตร หรือผู้มีวาสนาบุญต่อกัน ผู้หวังดีต่อกัน ซึ่งมาเอื้อ-เกื้อ-กันและกัน
ปัญญาที่รู้ข้อที่ตนผิดพลาดและแก้ไขใหม่ให้ดีถูกต้องเจริญตามธรรม หมายถึง การที่เรารู้ข้อผิดพลาดของตน เช่น การกระทำ พฤติกรรมที่ไม่ดี นิสัยที่ไม่ดีของตน แล้วแก้ไขการกระทำ พฤติกรรม นิสัยของตนให้ดีถูกต้องตามครรลองครองธรรม ชื่อได้ว่าเป็นกุศล หรือพูดง่ายๆว่า เราทำผิด ยอมรับผิด แล้วแก้ไข ไม่ทำผิดอีกต่อไป ชื่อว่ากุศล (กรรมที่ทำให้เราเจริญ)
อกุศล แปลว่า ไม่ฉลาด, บาป, ชั่ว, ไม่รู้ข้อผิดพลาดของตนและยังทำชั่วต่อไป ซึ่งตรงข้ามกับกุศล (กรรมที่ทำให้เราเสื่อมในธรรม)
กุศลตามลำดับ และอานิสงส์กุศล
ขั้นแรก คือ สร้างสิทธิให้มีโอกาส (พูดง่ายๆ ก็เหมือนกับการซื้อตั๋ว เรามีสิทธิ์ในการเข้าไปดูหนัง). ขั้นที่ ๒ คือการได้รับการชี้แนะจากผู้รู้ ได้รับปัญญา รู้แล้วจะได้รับปัญญา. ขัั้นที่ ๓ เกิดปัญญา ทำความเข้าใจเหตุและผล มาวิเคราะห์. ขั้นที่ ๔ นำปัญญาไปใช้ได้ แก้ทุกข์ได้ วิเคราะห์ถึงเหตุถึงผล ถ้ายังไม่ละเอียดก็จะไปสู่ข้อที่ ๕. ขั้นที่ ๕ มาเจริญโยนิโสมนสิการให้ละเอียดมากขึ้น.
ขั้นที่ ๖ รู้ประจักษ์ ซึ้ง. ขั้ันที่ ๗ เอาสิ่งที่ประจักษ์ไปทำ. ขั้นที่ ๘ เอาสิ่งที่ทำ มาวิเคราะห์ผล วิเคราะห์เหตุ. ขั้นที่ ๙ เจริญในการแก้ เช่น ตรงนี้ควรแก้ไข ตรงนี้ควรลด ละ หรือควรจะทำเพิ่ม. ขั้นที่ ๑๐ ก็จะเข้าสู่การปฏิบัติ เป็นขั้นสูง แน่วแน่ ชัดเจน ทุ่มเท. ขั้นที่ ๑๑ เสริมทางตบะ. ขัั้นที่ ๑๒ สรุป ผลสิ่งที่ได้ขนาดไหน เป็นยังไง. ก็จะเป็นรอบๆ ไป เช่นรอบนี้เป็นรอบสามัญ อีกรอบหนึ่งก็จะเป็นสูงกว่านั้นไหม? นี่แหละ ๑๒ ขั้นตอนแห่งการทำกุศล.
บุญก็คือ เราไปทำ ทำแล้วเราเกิดความรู้สึกเราสบายใจ ผู้รับสบายใจ ทั้ง ๒ ฝ่ายสบายใจ เกิดเป็นว่าพึงพอใจ ก็เป็นความสุข
เสบียงบุญ กุศล
เสบียงบุญ คือ เป็นเหตุและผลที่จะทำให้เรามีความสุข และให้รู้สึกว่ามีทุกข์น้อยลง พอเรามีความสุข ถึงแม้มีทุกข์ ก็ทำให้เรารู้สึกทุกข์น้อย แต่ไปแก้ทุกข์ตรงนั้นไม่ได้. เป็นเหตุและผลที่จะลดละความทุกข์ สิ่งที่ทำให้เรามีความสุข ทำให้เรามีความรู้สึกดี. เสบียงกุศล คือ เป็นเหตุและผลที่จะแก้เหตุแห่งทุกข์ได้ มีปัญญารู้ว่าเหตุไหนที่ทำเราให้แก้ทุกข์ได้. ยกตัวอย่าง ทำบุญตักบาตร เราได้บุญก็คือ เราได้กระทำสิ่งที่ดี ใจเราก็มีความชื่น มีความสุข
กุศลก็คือ เราได้มีโอกาสพบพระ หรือเรามีโอกาสได้ตั้งความปรารถนา ตั้งปณิธาน เดี๋ยวเราก็ได้พบผู้รู้ หรือพบพระสงฆ์ให้ปัญญาเรา ให้ปัญญาเรา สมมติว่า เวลานี้เรารู้สึกว่าไม่รู้ว่าเป็นอะไร พอไปเจอคนหนึ่ง เขาก็บอกว่าอันนี้เป็นอย่างนี้ๆ บอกเราแล้วเราก็ไปแก้ไขได้ นี่แหละเป็นกุศล
ถ้าเราได้ตักบาตร ได้ก็ได้บุญเฉยๆ ไม่รู้เหตุ ทำให้เรามีความรู้สึกว่ามันดีขึ้น แต่ไม่สามารถทำให้รู้เหตุรู้ผลที่จะไปแก้ได้ แต่ถ้าเรารู้ว่ามันเป็นเพราะเหตุอะไร แล้วเราไปแก้ นี่แหละได้กุศล ได้กุศลมากน้อยก็ว่ากันไป แต่ว่าได้กุศลอยู่ แต่ถ้าเราทำบุญกุศล บุญกุศลก็จะมาพร้อมกัน
ขอความเคารพ หากผู้รู้มีสิ่งชี้แนะ น้อมรับฟังเสมอ และขอความกรุณาแย้ง ชี้แจง ชี้แนะ แม้แต่ต้องการให้เพิ่มเติมสิ่งใด ก็ขอได้บอกกล่าวมา
อ.พรหมสิทธิ์ ทิพย์ธาดาวงศ์
เอื้อ-เกื้อ-กัน เป็นกัลยาณมิตรทุกขณะจิต
ที่มา : https://www.bloggang.com/mainblog.php?id=prommasit&month=03-03-2021&group=60&gblog=21
0 comments: