บุคคลชื่อว่า "โพธิ" เพราะอรรถว่า ตรัสรู้, ธรรม 7 อย่าง มีสติเป็นต้น ชื่อว่า โพชฌงค์
บุคคลชื่อว่า "โพธิ” เพราะอรรถว่า ตรัสรู้, ธรรม 7 อย่าง มีสติเป็นต้น ชื่อว่า โพชฌงค์ เพราะอรรถว่า เป็นองค์ คือเป็นสัมภาระที่ใชัเป็นอุปกรณ์ในการตรัสรู้ของบุคคลผู้ชื่อว่า "โพธิ” นั้น ก็โพชฌงค์มี 7 อย่าง คือ สติสัมโพชฌงค์ ธัมมวิจยสัมโพชฌงค์ วิรยสัมโพชฌงค์ ปีติสัมโพชฌงค์ ปัสสัทธิสัมโพชฌงค์ สมาธิสัมโพชฌงค์ และอุเบกขาสัมโพชฌงค์, โดยตรง(นิปริยาย)องค์ไหนทำกิจโพธิ โดยอ้อม(ปริยาย)องค์ 6 ที่เหลือทำกิจอะไรหรือ? แล้วทำไมองค์โพชฌงค์ทั้ง 7 จึงมีอานุภาพทำให้พระอริยะเวลาป่วยไข้ เมื่อพิจารณาแล้วสร่างไข้ได้เล่า? ประเด็นเหล่านี้แหละที่คัมภีร์มิลินท์ปัญหานำมาตั้งเป็น "โพชฌงคปัญหา” เพื่อสนทนาไขประเด็นให้พวกเราได้เข้าใจ
พระเจ้ามิลินท์ "พระคุณเจ้านาคเสน โพชฌงค์มีเท่าไร?”
พระนาคเสน "ขอถวายพระพร มหาบพิตร โพชฌงค์ มี 7 อย่าง"
พระเจ้ามิลินท์ "พระคุณเจ้านาคเสน บุคคลย่อมตรัสรู้ด้วยโพชฌงค์กี่อย่าง?”
พระนาคเสนขอถวายพระพร บุคคลย่อมตรัสรู้ด้วยโพชฌงค์อย่างเดียว คือด้วยธรรมวิจยสัมโพชฌงค์ ”
พระเจ้ามิลินท์ "เมื่อเป็นเช่นนั้น เพราะเหตุไรจึงกล่าวว่า โพชฌงค์มี 7 อย่างเล่า พระคุณเจ้า"
พระนาคเสน "ขอถวายพระพร มหาบพิตร พระองค์จะทรงสำคัญความข้อนั้นอย่างไร, ดาบที่สอดไว้ในฝัก มิได้ใช้มือชักออกใช้ อาจฟันสิ่งที่ตัดให้ขาดได้หรือ?”
พระเจ้ามิลินท์ "มิได้หรอกพระคุณเจ้า”
พระนาคเสน "อุปมาเป็นฉันใด อุปมัยก็เป็นฉันนั้นเหมือนกัน เว้นธัมมวิจยสัมโพชฌงค์เสีย บุคคลจะตรัสรู้ด้วยโพชฌงค์ 6 อย่างที่เหลือหาได้ไม่ แต่ก็เป็นสัมภาระที่ขาดไม่ได้ดังในอุปมานั่นแหละ คือธัมมวิจยจะถึงความคมกล้ามีพลานุภาพเต็มที่ได้ก็ด้วยโพชฌงค์ 6 ที่เหลือเป็นสัมภาระให้ ดังนั้นในคราวที่พระอริยะป่วยไข้ท่านถึงต้องพิจารณาองค์ทั้ง 7 ครบ จิตตชรูปอันเกิดจากปีติที่ตนพ้นจากทุกข์ตามอริยมรรคที่ตนได้ เช่น โสดาปัตติมรรคพ้นจากทุกข์ในอบายภูมิเป็นต้น ก็จะแผ่ซาบซ่านไปทั่วร่างกายเป็นเหตุให้สร่างไข้ได้นั่นแล.”
พระเจ้ามิลินท์ "พระคุณเจ้านาคเสน ท่านไขทุกประเด็นในปัญหาได้ครบกระจ่างชัดแล้วแล"
ที่มา : http://dhamma.serichon.us
มิลินทปัญหา (ตอนที่ 50) , (ตอนที่ 49) , (ตอนที่ 48) , (ตอนที่ 47) , (ตอนที่ 46) , (ตอนที่ 45) , (ตอนที่ 44) , (ตอนที่ 43) , (ตอนที่ 42) , (ตอนที่ 41) , (ตอนที่ 40) , (ตอนที่ 39) , (ตอนที่ 38) , (ตอนที่ 37) , (ตอนที่ 36) , (ตอนที่ 35) , (ตอนที่ 34) , (ตอนที่ 33) , (ตอนที่ 32) , (ตอนที่ 31) , (ตอนที่ 30) , (ตอนที่ 29) , (ตอนที่ 28) , (ตอนที่ 27) , (ตอนที่ 26) , (ตอนที่ 25) , (ตอนที่ 24) , (ตอนที่ 23) , (ตอนที่ 22) , (ตอนที่ 21 ต่อ) , (ตอนที่ 21) , (ตอนที่ 20) , (ตอนที่ 19) , (ตอนที่ 18) , (ตอนที่ 17) , (ตอนที่ 16) , (ตอนที่ 15) , (ตอนที่ 14) , (ตอนที่ 13) , (ตอนที่ 12) , (ตอนที่ 11) , (ตอนที่ 10) , (ตอนที่ 9) , (ตอนที่ 8) , (ตอนที่ 7) , (ตอนที่ 6) , (ตอนที่ 5) , (ตอนที่ 4) , (ตอนที่ 3) , (ตอนที่ 2) , (ตอนที่ 1) , ประโยชน์การอุปมาอันได้จากการศึกษาคัมร์ในทางพุทธศาสนา มีคัมภีร์มิลินท์ปัญหาเป็นต้น , มิลินทปัญหา ปัญหาเกี่ยวกับการไม่เคลื่อนไปก็ปฏิสนธิได้ , เหตุไร ตรัสให้คฤหัสถ์โสดาบันกราบไหว้ ลุกรับภิกษุสามเณรปุถุชนเล่า? , นิปปปัญจปัญหา - ปัญหาเกี่ยวกับธรรมที่ปราศจากเหตุให้เนิ่นช้าในวัฏฏทุกข์ , ถามว่า อานิสงส์การเจริญเมตตา ห้ามอันตรายต่างๆ เหตุไรสุวรรณสามผู้เจริญเมตตาจึงถูกยิงเล่า?
0 comments: