ความจำเป็นตามกาล
ในคราวคับขันต้องการคนกล้า ในคราวปรึกษาต้องการคนไม่พูดพล่าม ในคราวมีข้าวน้ำต้องการคนอันเป็นที่รัก ในคราวมีเรื่องหนัก (คดี) ต้องการบัณฑิต. (มหาสารชาดก เล่ม ๒๗/๙๒/๓๓)
ผู้กล้าหาญแท้จริงย่อมไม่แสดงความกล้าอย่างพร่ำเพรื่อหรือก้าวร้าว โดยเฉพาะอย่างยิ่งต่อผู้อ่อนกำลังกว่า แต่จะแสดงความกล้าให้ปรากฏเมื่อถึงคราวจำเป็น หรือเมื่อมีอันตรายเกิดขึ้นแก่ตน แก่พวกพ้อง แก่ผู้ที่ตนรับผิดชอบ แก่สังคมและแก่ประเทศชาติ ธรรมดาก็อยู่เฉยๆ เรื่อยๆ บางคนในบางคราวมีอาการเสมือนหนึ่งว่าเป็นคนขลาดด้วยซ้ำไป แต่เมื่อมีเหตุการณ์จำเป็นที่จะต้องแสดงความกล้าหาญ เขาจึงแสดงออกมา ทางกายบ้าง ทางวาจาบ้าง ไม่กลัวแม้แต่การสูยเสียชีวิต ทรัพย์ ยศ และสิ่งอันพึงหวงแหนทั้งหลายในการต่อสู้ผู้กล้าหาญแท้จริงย่อมไม่เอาเปรียบคู่ต่อสู้ ให้โอกาสแก่คู่ต่อสู้เท่าๆ กับตนหรือเหนือตน
ส่วนการพูดพล่ามเป็นลักษณะของคนอ่อนแอ ไม่รู้จักกาลเทศะและชุมชน ในคราวปรึกษาหารือย่อมต้องการคนพูดเป็นกิจลักษณะ ไม่ให้เสียเวลามาก เข้าประเด็น ไม่พูดให้เฉออกนอกทางที่ปรึกษาหารือกันอยู่ บางคนชอบพูดเล่นตลกคะนองเสียเรื่อยไป ในการประชุมไม่ใช่มีแต่คนพูดไม่มีคนฟัง หรือใครอยากพูดอะไรก็พูดออกมาโดยไม่ขออนุญาตจากประธานในที่ประชุมเสียก่อน ถ้าเป็นเช่นนั้นการประชุมก็ไม่มีระเบียบ ไม่เป็นศรีสง่าแก่ที่ประชุม กลายเป็นการนั่งพูดเล่นของเด็กๆ แย่งกันพูดเสียงขรมไปหมด ในที่ประชุมหลายแห่งหลายกลุ่มบุคคลเป็นเช่นนี้
ในคราวมีข้าวน้ำต้องการคนอันเป็นที่รักข้อนี้เป็นธรรมดาของจิตใจคนที่เมื่อมีของอันต้องใจก็ย่อมจะระลึกถึงคนอันเป็นที่พอใจ เป็นเหมือนๆ กันทุกคน ถ้าได้ให้ได้เผื่อแผ่คนอันเป็นที่รัก ตัวผู้ให้ก็พอใจ ผู้รับ ถ้าใจตรงกันก็พอใจ
ในคราวมีเรื่องหนักย่อมต้องการบัณฑิต บัณฑิต คือผู้มีปัญญา ดำเนินชีวิตด้วยปัญญา เมื่อเราหนักใจไปหา ท่านย่อมช่วยปลดเปลื้องความหนักใจให้ ช่วยชี้แนวทางการดำเนินชีวิตให้ ช่วยตัดสินใจให้ในสิ่งที่เราลังเล ช่วยให้เราได้พบช่องทางซึ่งเรามองไม่เห็นมาก่อน คนทั้งหลายเมื่อมีปัญหาจึงต้องการผู้รู้ ผู้ฉลาด
คติชีวิต- เพื่อสิ่งที่เติบโตและเข้มแข็ง, เพจอาจารย์วศิน อินทสระ, ท่านอาจารย์วศิน อินทสระ
0 comments: