วิธีแก้ง่วงตอนปฏิบัติธรรม
[ณ บ้านกัลลวาลมุตตคาม แคว้นมคธ พระพุทธเจ้าได้กล่าวกับพระโมคคัลลานะว่า]
พ: โมคคัลลานะ เธอเคลิ้มหลับหรือ ?
ม: ใช่ท่าน
พ: ถ้าอย่างนั้น เธออย่าไปคิดถึงเรื่องที่เธอคิดไว้ก่อนที่จะหลับไปอีก ด้วยวิธีนี้อาจจะทำให้หายง่วงได้ แต่ถ้ายังง่วงอยู่ เธอจงคิดพิจารณาธรรมที่ได้ฟังได้เรียนมาดู ถ้ายังไม่หาย ให้ลองบรรยายธรรมที่ได้ฟังได้เรียนมาดู ถ้ายังไม่หาย ก็ลองดึงหูสองข้าง เอามือลูบแขนลูบขาดู ถ้ายังไม่หาย ลองลุกขึ้นยืน เอาน้ำลูบตา มองซ้ายมองขวา แหงนหน้ามองดาว ถ้ายังไม่หาย เธอลองทำใจนึกถึงแสงสว่างเอาไว้ ทำจิตให้มีแสงสว่างที่ไม่มีอะไรมาห่อหุ้ม ถ้ายังไม่หาย ให้เดินจงกรมกลับไปกลับมา สำรวมกายใจไม่คิดออกนอก แต่ถ้ายังไม่หายอีก ก็ให้นอนตะแคงขวา เท้าซ้อนเหลื่อมกัน มีสติสัมปชัญญะ ตั้งใจไว้ว่าจะลุกขึ้นทันทีที่ตื่นโดยไม่ติดความสุขจากการนอน ? โมคคัลลานะ เธอพึงฝึกฝนอย่างนี้แล
[จากนั้น พระโมคคัลลานะได้ถามพระพุทธเจ้าว่า]
ม: ภันเต โดยย่อแล้ว ภิกษุต้องปฏิบัติอย่างไรเพื่อให้หลุดพ้นจากตัณหาได้หรือ?
พ: ภิกษุในธรรมวินัยนี้ได้ฟังว่าไม่ควรยึดมั่นถือมั่นในสิ่งทั้งปวง เมื่อฟังแล้วได้รู้ชัดด้วยปัญญาของตน มีสติระลึกรู้ในสิ่งต่างๆ พอเกิดความรู้สึกอย่างใดอย่างหนึ่งขึ้นมา ไม่ว่าจะสุขก็ดี ทุกข์ก็ดี หรือเฉยๆไม่สุขไม่ทุกข์ก็ดี ย่อมพิจารณาเห็นความไม่เที่ยงในความรู้สึกเหล่านั้น เห็นการคลายกำหนัด เห็นความดับสละคืน เมื่อพิจารณาเห็นอย่างนี้อยู่ ย่อมไม่ยึดมั่นอะไรๆในโลก เมื่อไม่ยึดมั่นก็ไม่สะดุ้งกลัว เมื่อไม่สะดุ้งกลัวก็ย่อมดับกิเลสได้ รู้ชัดว่าชาติสิ้นแล้ว หลุดพ้นแล้ว
ที่มา: เรียบเรียงจากพระไตรปิฎก ฉบับมหามกุฏราชวิทยาลัย เล่มที่ 37 (พระสุตตันตปิฎก อังคุตตรนิกาย สัตตก-อัฎฐก-นวกนิบาต ภาค 4 อัพยากตวรรค โมคคัลลานสูตร ข้อ 58), 2559, น.150-153
0 comments: