จิตเป็นธรรมชาติที่ดิ้นรนไปในอารมณ์ทั้ง ๖ มีรูปารมณ์เป็นต้น หวั่นไหวง่าย

จิตเป็นธรรมชาติที่ดิ้นรนไปในอารมณ์ทั้ง ๖ มีรูปารมณ์เป็นต้น หวั่นไหวง่าย ไม่อาจจะตั้งมั่นอยู่ในอารมณ์เดียวได้นาน ประดุจทารกไม่อาจทรงตัวอยู่ในอิริยาบทใดอิริยาบถหนึ่งได้นานมักล้มลงบ่อยๆ 

ฉะนั้น  โดยเฉพาะในอารมณ์กัมมัฏฐานรักษาได้ยาก แม้จะเป็นอารมณ์ธรรมที่เป็นสัปปายะก็รักษาให้ตั้งมั่นอยู่ในอารมณ์นั้นได้ยาก ห้ามมิให้ซ่านไปในวิสภาคารมณ์ (อารมณ์ที่เป็นฆ่าศึกต่อกุศล) ก็ทำได้ยาก มักยินดีในกามคุณ ๕ เมื่อถูกพรากจากกามคุณ ๕ คือรูป เสียง กลิ่น รส และโผฏฐัพพะ เพื่อให้หยุดนิ่งอยู่ในวิปัสสนากัมมัฏฐานก็จะดิ้นรนไปมา ไม่อาจจะตั้งมั่นอยู่ได้

ผู้มีปัญญาเท่านั้นสามารถควบคุมจิตให้ตรงได้ ดังช่างศรสามารถดัดลูกศรให้ตรงได้ฉะนั้น.

ดังพระพุทธพจน์ว่า  “จิตที่ดิ้นรน กวัดแกว่ง รักษายาก ห้ามยาก ผู้มีปัญญาสามารถควบคุมให้ตรงได้ เหมือนช่างศรดัดลูกศรให้ตรงฉะนั้น”

สาระธรรมจากเรื่องพระเมฆิยเถระ ในจิตตวรรค ธรรมบท

พระมหาวัชระ  เชยรัมย์  (ติกฺขญาโณ)

14/7/64

• Tweet
• Share
• Share
• Share
• Share