วันพฤหัสบดีที่ 11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2564

พระพุทธเจ้าปลงสังขาร

พระพุทธเจ้าปลงสังขาร

[ในเวลาเช้า หลังจากพระพุทธเจ้าได้กลับจากบิณฑบาตในกรุงเวสาลีแล้ว ท่านได้บอกให้พระอานนท์ถือที่รองนั่งแล้วเข้าไปยังปาวาลเจดีย์ด้วยกันเพื่อพักกลางวัน เมื่อถึงเรียบร้อยแล้ว พระพุทธเจ้าก็กล่าวกับพระอานนท์ว่า]

พ:  อานนท์ นครเวสาลีนี้เป็นที่รื่นรมย์ อุเทนเจดีย์...ปาวาลเจดีย์ก็เป็นที่รื่นรมย์ ตถาคตมีอิทธิบาท 4 มาก (ปัจจัยของความสำเร็จ 4 ข้อ คือ 1) ฉันทะได้แก่ความรักในสิ่งนั้น 2) วิริยะ ได้แก่ความพยายามทำในสิ่งนั้น 3) จิตตะ ได้แก่ความใส่ใจในสิ่งนั้น และ 4) วิมังสา ได้แก่ การใช้เหตุผลปัญญาในการพิจารณาในสิ่งนั้น) ถ้าตถาคตต้องการ ก็สามารถมีชีวิตอยู่ได้ตลอดกัปหรือเกินกว่ากัป (มีชีวิตอยู่ต่อไปอีกได้)

[พระอานนท์เมื่อฟังแล้วก็เงียบอยู่ แม้พระพุทธเจ้าจะพูดอีกเป็นครั้งที่สองและสาม ก็ยังเงียบเหมือนเดิม จากนั้นพระพุทธเจ้าจึงกล่าวว่า]

พ:  อานนท์ เธอไปได้แล้ว

[พระอานนท์จึงลุกไปนั่งอยู่ที่โคนต้นไม้ต้นหนึ่งในที่ไม่ไกลนัก ขณะนั้น มารได้มาพูดกับพระพุทธเจ้าว่าถึงเวลาที่พระพุทธเจ้าจะปรินิพพานแล้ว เพราะคำสอนของท่านได้แพร่หลายออกไปมาก เป็นปึกแผ่นแล้ว พระพุทธเจ้าจึงได้พูดกับมารว่า]

พ:  ท่านไม่ต้องบอกหรอก ในไม่ช้า จากนี้ล่วงไป 3 เดือน ตถาคตจะปรินิพพาน

[เมื่อนั้น พระพุทธเจ้าได้ปลงอายุสังขารด้วยสติสัมปชัญญะแล้ว ณ ปาวาลเจดีย์แห่งนี้ โดยหลังจากนั้น พระพุทธเจ้าได้เล่าให้พระอานนท์ฟังทั้งหมด พระอานนท์จึงกล่าวว่า]

อ:  ขอท่านอยู่ต่อตลอดกัปเถิด เพื่อประโยชน์แก่เทวดาและมนุษย์ทั้งหลาย

พ:  อย่าเลยอานนท์ อย่าวิงวอนตถาคตเลย บัดนี้ไม่ใช่เวลาที่จะวิงวอนแล้ว

อ:  แต่ท่านมีอิทธิบาท 4 มาก ถ้าจะอยู่ต่อตลอดกัปก็ทำได้

พ: เธอเชื่อหรือ?

อ:  ข้าฯเชื่อ

พ:  ถ้าอย่างนั้น เรื่องนี้ก็เป็นความผิดพลาดของเธอ เพราะตถาคตก็เปิดโอกาสให้แล้ว แต่เธอไม่ทันรู้ จึงไม่ได้วิงวอนตถาคตเสียตอนนั้น ถ้าเธอขอไว้ ตถาคตจะห้ามเธอสองครั้งเท่านั้น และจะรับคำขอของเธอในครั้งที่สาม นี่จึงเป็นความผิดพลาดของเธอผู้เดียว

[ต่อจากนั้น พระพุทธเจ้าก็ได้เล่าย้อนว่า ได้เคยปรารภแบบนี้กับพระอานนท์มาหลายครั้งแล้วตามที่ต่างๆ แต่พระอานนท์ก็ไม่ได้พูดอะไร]

พ:  อานนท์ ตถาคตเคยบอกแล้วไม่ใช่หรือว่า ความพลัดพรากจากของหรือคนรักเป็นเรื่องปกติ สิ่งใดเกิดแล้ว ปรุงแต่งแล้ว ย่อมสลายไปเป็นธรรมดา จะมาขอว่าอย่าดับไปเลยนั้น เป็นไปไม่ได้ และการที่จะให้ตถาคตกลับคำเพื่อมีชีวิตอยู่ต่อไปอีกก็เป็นไปไม่ได้

มาเถิดอานนท์ เราจะไปกูฏาคารศาลาที่ป่ามหาวันกัน

[เมื่อไปถึงแล้ว พระพุทธเจ้าได้พูดกับพระอานนท์ว่า]

พ:  จงไปบอกภิกษุที่อยู่ในกรุงเวสาลีทั้งหมดให้มาประชุมกันที่นี่

______

ที่มา: เรียบเรียงจากพระไตรปิฎกและอรรถกถาแปล ฉบับมหามกุฏราชวิทยาลัย เล่มที่ 13 (พระสุตตันตปิฎก ทีฆนิกาย มหาวรรค ภาค 2 เล่ม 1 มหาปรินิพพานสูตรที่ 3 อานุภาพของอิทธิบาท 4-สังเวชนียกถา), 2559, น.265-282

 เหตุการณ์ที่ไม่มีวันลืม,  พระพุทธเจ้ารับการรักษาและรับจีวรจากหมอชีวกโกมารภัจจ์,  ตถาคตเลิกให้พรแล้วคุณ 5 ข้อของการนอนแบบมีสติรู้ตัว,  แก้ปัญหาภิกษุโกสัมพีทะเลาะกัน (ตอนที่ 1),  (ตอนที่ 2),  (ตอนที่ 3),  (ตอนที่ 4),   (ตอนที่ 5),  (ตอนจบ),  "คว่ำบาตร" มีที่มาอย่างไร,  เรื่องไม้ชำระฟัน , วันมาฆบูชา , โอวาทปาติโมกข์ ,  แว่นธรรม-แว่นมองอนาคตตัวเอง,  ภพใหม่ไม่มีอีกแล้ว , วิหารทาน เป็นทานอันเลิศ ที่พระบรมศาสดาทรงสรรเสริญ แผ่เมตตาแก่ช้างนาฬาคิรี , ให้มีสติสัมปชัญญะ ระลึกรู้ตัวอยู่ทุกขณะ , จงมีธรรมและตนเองเป็นเกาะ เป็นที่พึ่ง อย่ามีสิ่งอื่นเป็นที่พึ่งเลย







Previous Post
Next Post

post written by:

0 comments: