ความดีย่อมไปสู่คนดี
คุโณ เสฎฺฐงฺคตํ ยาติ, น อุจฺเจ สยเน วเส;
ปาสาทสีขเร วาโส, กาโก กึ ครุโฬ สิยา.
ความดี ย่อมถึงคนผู้มีคุณอันประเสริฐ, เขาพึงอยู่ในที่นอนอันสูง หามิได้
กาถึงอยู่บนยอดแห่งปราสาท พึงกลายเป็นครุฑได้อย่างไร.
(ธรรมนีติ สิปปกถา ๒๑, กวิทัปปณนีติ ๑๓๔)
ศัพท์น่ารู้ :
คุโณ (คุณ, ความดี, อานิสงส์) คุณ+สิ
เสฎฺฐงฺคตํ (ผู้มีคุณอันประเสริฐ) เสฏฺฐ+องฺคต, (หรือ : เสฏฺฐ+คต) > เสฏฺฐงฺคต+อํ
ยาติ (ไป, ก้าวไป, ถึง) √ยา+อ+ติ, ภูวาทิ. กัตตุ.
น (ไม่, หามิได้) นิบาตบอกปฏิเสธ
อุจฺเจ (สูง) อุจฺจ+สฺมึ
สยเน (ที่นอน) สยน+สฺมึ
วเส (พึงอยู่) √วส+อ+เอยฺย, ภูวาทิ. กัตตุ.
ปาสาทสิขเร (ยอดแห่งปราสาท) ปาสาท+สิขร > ปาสาทสิขร+สฺมึ
วาโส (การอยู่, ที่อยู่, เครื่องนุ่งห่ม, เครื่องหอม, น้ำหอม, ผ้า) วาส+สิ
กาโก (กา, นกกา) กาก+สิ
กึ (หรือ, อย่างไร)
ครุโฬ (ครุฑ, นกกระไน, นกหัวขวาน) ครุฬ+สิ
สิยา (พึงเป็น) √อส+อ+เอยฺย, ภูวาทิ. กัตตุ. ลบอักษรต้นของ อส ธาตุได้บ้าง ด้วยสูตรว่า สพฺพตฺถาสสฺสาทิโลโป จ. (รู ๔๙๖) = ส+อ+เอยฺย, แปลง เอยฺย เป็น อิยา ด้วยมหาสูตรว่า กฺวจิ ธาตุ ฯ. (รู ๔๘๘) = ส+อ+อิยา, แยก ลบ รวมสำเร็จรูปเป็น สิยา
อีกสำนวนหนึ่งจาก โลกนีติไตรพากย์ ของ เสฐียรโกเศศ-นาคประทีป ท่านแปลไว้น่าฟัง ดังนี้
คนพึ่งจะมีความดี แรกขยิบถึงองค์คุณอันประเสริฐ ยังไม่ควรจะอยู่บนที่นอนอันสูงเกินศักดิ์
กาก์อยู่บนยอดปราสาทจะเป็นครุฑทีเดียวหรือ.
อีกสำนวนหนึ่ง จากราชนีติ ธรรมนีติ โดย นายทอง หงศ์ลดารมภ์ (มหากิม) ท่านแปลไว้น่าฟัง ดังนี้
คนเพิ่งจะแรกมีดี ขยับขึ้นถึงคุณอันประเสริฐ ยังไม่ควรจะอยู่ในตำแหน่งอันสูงศักดิ์
กาอยู่บนยอดปราสาท จะเป็นครุฑไปได้อย่างไร.
Credit: Palipage: Guide to Language - Pali
(3) อ่านหัวข้อ ๓. ปัญญากถา - แถลงปัญญา , 4. สุตกถา - แถลงความรู้
ศิลปศาสตร์ ๑๘ แขนง, 👉อ่านหัวข้อ 1. อาจริยกถา - แถลงอาจารย์
(2) อ่านหัวข้อ 2. สิปปกถา - แถลงศิลปะ 👇
27. เหมือนคนใบ้นอนฝัน , 26. คนกับโคต่างกันอย่างไร , 25. ตำรา : ดาบสองคม , 24. คนโง่ชอบโอ้อวด , 23. ควรรู้ไว้ใช้ให้เป็น , 22. ความดีย่อมไปสู่คนดี , 21. พ่อแม่ที่เป็นศัตรูของลูก , 20. สวยแต่รูปจูบไม่หอม , 19. ลูกเอ๋ย! อย่าเกียจคร้าน , 18. พระราชาและนักปราชญ์ , 17. ศิลป์ดีกว่าทรัพย์ , 16. จะมีมาแต่ไหน , 14-15. ศิลปศาสตร์ ๑๘ แขนง
(1) อ่านหัวข้อ 1. อาจริยกถา - แถลงอาจารย์👇
(1-3) ปณามคาถาและคำปฏิญญา, (4) อายครูไม่รู้วิชา (5) คนเขลาที่น่าขัน, (6) วัตร ๕ อย่างที่ศิษย์ควรทำ, (7-8) ครูคือแบบอย่างของศิษย์, (9) รู้ให้แน่-แก้ให้เป็น, (10) ถึงจะไกลก็ควรไป, (11) ร่มแห่งความสุข, (12) ทั้งหนักและน่าเชื่อถือ, (13) คนเบากว่านุ่น
"มะลิแก้บน" วัดพระธาตุดอยคำ จ.เชียงใหม่
เป็นวัดที่มีผู้นิยมไปกราบไหว้ขอพร "หลวงพ่อทันใจ" และถวายดอกมะลิเพื่อขอพรและแก้บน ซึ่งจะเห็นว่ามีผู้มาถวายดอกมะลิเป็นจำนวนมากในแต่ละวัน เชื่อกันว่า อธิษฐานขอสิ่งใดก็จะสำเร็จได้ทันใจ
0 comments: