เหตุให้เกิดความสุข ๔ อย่างในโลก
พระผู้มีพระภาคทรงเปล่งอุทานนี้ว่า " วิเวกเป็นความสุข ของผู้ยินดีอยู่ ผู้มีธรรมอันสดับแล้ว ผู้พิจารณาเห็นอยู่, ความไม่เบียดเบียนคือความสำรวมในสัตว์ทั้งหลาย ก็เป็นความสุขในโลก, ความเป็นผู้มีราคะไปปราศแล้วคือความก้าวล่วงซึ่งกามทั้งหลายเสียได้ ก็เป็นความสุขในโลก, ความนำออกซึ่งอัสมิมานะเสียได้ นี้แลก็เป็นความสุขอย่างยิ่ง "
อธิบายความ
๑. วิเวก คือ ความเงียบสงัด หมายถึงนิพพานอันเป็นอุปธิวิเวกคือความสงัดจากกิเลสทั้งปวง เป็นเหตุนำมาซึ่งความสุข ของผู้ยินดีอยู่คือผู้สันโดษในมรรคญาณ ๔ ผู้เห็นวิเวกนั้นด้วยญาณจักษุที่บรรลุแล้วด้วยกำลังแห่งวิริยะของตน
๒. ความไม่เบียดเบียน คือ ความสำรวมระวังในสัตว์ทั้งหลาย ด้วยความกรุณาปราณีต่อสัตว์ทั้งหลายก็เป็นความสุขในโลก
๓. ความเป็นผู้มีราคะไปปราศแล้ว คือ ความก้าวล่วงซึ่งกามทั้งหลายเสียได้ ก็เป็นความสุขในโลก (ในข้อนี้ทรงหมายถึงพระอนาคามี เพราะเป็นผู้ผ่านพ้นกามทั้งหลายได้แล้ว)
๔. ความนำออก คือ การกำจัดซึ่งอัสมิมานะ (มานะว่าเป็นเรา หรือการถือเขาถือเรา) เสียได้ ด้วยอรหัตมรรค ก็เป็นความสุขอย่างยิ่ง ดังนี้.
สาระธรรมจากอรรถกถามุจจลินทสูตร
พระมหาวัชระ เชยรัมย์ (ติกฺขญาโณ)
11/8/64
0 comments: