บทพิจารณาสังขาร "ชีวิตของเรา เป็นของไม่เที่ยง ความตายของเรา เป็นของเที่ยง"
กุลบุตรชาวกรุงสาวัตถีผู้หนึ่ง ฟังธรรมกถาในสำนักของพระพุทธเจ้า เกิดความเลื่อมใส ถวายชีวิตในพระศาสนา ได้บรรพชาอุปสมบทแล้ว ได้ชื่อว่า พระติสสเถระ ต่อมาท่นเกิดเป็นโรค มีตุ่มผุดขึ้นทั่วร่างกาย ตุ่มเหล่านี้โตขึ้นเรื่อยๆ จนแตกมีน้ำเลือดและหนองไหลออกมา จนท่านได้ชื่อว่าพระปูติคัตตติสสเถระ (พระติสสเถระผู้มีกายเน่า) ผ้านุ่งและผ้าห่มเปื้อนด้วยหนองและเลือด พวกภิกษุไม่สามารถจะดูแลท่านได้ จึงทอดทิ้งท่านไว้อย่างนั้น
พระพุทธเจ้าทรงทราบว่าพระเถระถูกทอดทิ้งไม่มีคนดูแล จึงเสด็จออกจากพระคันธกุฏี เสด็จไปสู่โรงไฟ ทรงต้มน้ำร้อนเอง แล้วเสด็จไปจับปลายเตียงที่ติาาภิกษุนอนอยู่ เหล่าภิกษุทราบข่าวจึงเข้าไปช่วยยกเตียงนำไปสู่โรงไฟ
พระพุทธเจ้าทรงตรัสให้นำรางมา แล้วนำผ้าห่มซักด้วยน้ำร้อน แล้วเอาน้ำอุ่นเช็ดตัวพระเถระ จากนั้นนำผ้านุ่งผ้าห่มไปซัก จนผ้านึ่งและผ้าห่มแห้งดีแล้ว จึงให้พระเถระนุ่งและห่มผ้านั้นใหม่ พระติสสเถระได้อาบน้ำชำระร่างกายแล้ว รู้สึกปลอดโปร่งดีแล้ว พระพุทธเจ้าจึงทรงตรัสคาถานี้ว่า
"อจิรํ วตยํ กาโย ปฐวึ อธิเสสฺสติ
ฉุฑฺโฑ อเปตวิญฺญาโณ นิรตฺถํว กลิงฺครํ."
ไม่นานหนอ กายนี้จักนอนทับแผ่นดิน กายนี้มีวิญญาณไปปราศ อันบุคคลทิ้งแล้ว เป็นของหาสาระแก่นสารทำประโยชน์อะไรมิได้ เหมือนขอนไม้หรือท่อนกล้วย ฉะนั้น.
สัพเพ สังขารา อะนิจจา สังขาร คือ ร่างกายจิตใจ และรูปธรรม นามธรรม ทั้งหมดทั้งสิ้น มันไม่เที่ยง เกิดขึ้นแล้วดับไป มีแล้วหายไป
สัพเพ สังขารา ทุกขา สังขาร คือ ร่างกายจิตใจ และรูปธรรม นามธรรม ทั้งหมดทั้งสิ้น มันเป็นทุกข์ทนยาก เพราะเกิดขึ้นแล้ว แก่ เจ็บ ตายไป
สัพเพ ธัมมา อะนัตตา สังขาร คือ ร่างกายจิตใจ และรูปธรรม นามธรรม ทั้งหมดทั้งสิ้น ไม่ใช่ตัวไม่ใช่ตน ไม่ควรถือว่าเรา ว่าของเรา ว่าตัวว่าตน ของเรา
อะธุวัง ชีวิตัง ชีวิตเป็นของไม่ยั่งยืน, ธุวัง มะระณัง ความตายเป็นของยั่งยืน, อะวัสสัง มะยา มะริตัพพัง อันเราพึงจะตายเป็นแท้, มะระณะปะริ โยสานัง เม ชีวิตัง ชีวิตของเรา มีความตาย เป็นที่สุดรอบ, ชีวิตัง เม อะนิยะตัง ชีวิตของเรา เป็นของไม่เที่ยง, มะระณัง เม นิยะตัง ความตายของเรา เป็นของเที่ยง.
ขุททกนิกาย ธรรมบท, ๓. จิตตวรรค หมวดว่าด้วยการฝึกจิต, ๗. เรื่องพระปูติคัตตติสสเถระ [๔๑] (นิทานธรรมบท), พระไตรปิฎก เล่มที่ ๒๐ พระสุตตันตปิฎก เล่มที่ ๑๒, อังคุตตรนิกาย ติกนิบาต, [๓. ติติยปัณณาสก์] (๑๔) ๔. โยธาชีวววรรค, ๔. อุปปาทาสูตร ข้อ ๑๐๖๒, ว่าด้วยสิ่งที่มีอยู่ตลอด, พระไตรปิฎก เล่มที่ ๒๕ พระสุตตันตปิฎก เล่มที่ ๑๗
"พระพุทธบิดาประชวร เสด็จโปรด กระทั่งสำเร็จพระอรหันต์แล้วนิพพาน", คนแบบไหนที่เหมาะจะดูแลผู้ป่วย ?, "พระปูติคัตตติสสเถระ ผู้มีกาย เ น่ า เ ปื่ อ ย", บทพิจารณาสังขาร "ชีวิตของเรา เป็นของไม่เที่ยง ความตายของเรา เป็นของเที่ยง",
0 comments: