วันศุกร์ที่ 20 สิงหาคม พ.ศ. 2564

ผู้ที่เข้าไปตั้งกายคตาสติไว้ในกาลทุกเมื่อ

พระผู้มีพระภาคทรงเปล่งอุทานนี้ว่า  “ผู้ใดพึงเข้าไปตั้งกายคตาสติไว้ในกาลทุกเมื่อว่า   “ถ้าในอดีต กรรมกิเลสไม่พึงมีแก่เรา  ในปัจจุบัน  อัตภาพนี้ก็ไม่พึงมีแก่เรา  ในอัตภาพนี้ กรรมกิเลสจักไม่มีแก่เรา  ในอนาคต  วิปากวัฏก็จักไม่มีแก่เรา”   ผู้นั้นมีปกติอยู่ด้วยอนุปุพพวิหารในกาลทั้ง ๓ นั้น พึงข้ามพ้นตัณหาที่ชื่อวิสัตติกาได้ โดยเวลาที่อริยมรรคเกิดขึ้นนั่นแล” ดังนี้

อธิบายความ

คำว่า “กายคตาสติ” หมายถึง สติที่เป็นไปในกาย คือการใช้สติไปรู้ลมหายใจเข้าออก เช่นกำหนดรู้ลมหายใจเข้ายาว ออกยาวเป็นต้น เพื่อละความดำริที่สับสนอันเกิดจากกามคุณ ๕ เป็นต้น หรือการใช้สติรู้อวัยวะในร่างกายของตน เช่น ผม ขน เล็บ ฟัน หนัง ฯลฯ ให้เห็นตามความเป็นจริงว่าเป็นของไม่งาม ปฏิกูล น่าเกลียด โสโครก ไม่ควรยึดมั่น ถือมั่น พิจารณาไปจนเห็นความจริง จิตยอมรับความจริงได้ เกิดความเบื่อหน่าย คลายความกำหนัดยินดีในกาย ไม่ยึดมั่นถือมั่นกายต่อไป ดังนี้เป็นต้น

คำว่า “กรรมกิเลส” หมายถึงกรรมเครื่องเศร้าหมอง ๔ อย่าง คือ  ๑. ปาณาติบาต การทำชีวิตสัตว์ให้ตกล่วง  ๒. อทินนาทาน การถือเอาของสิ่งของที่เจ้าของไม่ได้ให้ ด้วยอาการแห่งขโมย  ๓. กาเมสุ มิจฉาจาร การประพฤติผิดในกาม  ๔. มุสาวาท การพูดเท็จ

กรรมกิเลส ๔ อย่างนี้ นักปราชญ์ไม่สรรเสริญเลย

คำว่า “อัตภาพ” หมายถึงตัวตน ร่างกาย ชีวิต รูปลักษณะ โดยปรมัตถ์หมายถึงขันธ์ ๕ คือรูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ

ถ้าในอดีตชาติ เราไม่ได้ทำกรรมกิเลส อัตภาพคือขันธ์ ๕ ในปัจจุบันนี้ก็คงไม่มี และถ้าในปัจจุบันชาตินี้ เราไม่ทำกรรมเครื่องเศร้าหมองเหล่านั้นอีก กรรมที่จักเป็นปัจจัยให้วนเวียนไปในสังสารวัฏคือทำให้มีการเกิดในภพใหม่อีกก็คงจักไม่มี 

ผู้ที่เข้าไปตั้งกายคตาสติไว้ในกาลทุกเมื่อ คือตามเห็นความเป็นของว่างอันมีในตน ในสังขารนั้น ในกาลทั้ง ๓ คือในขณะเกิด ขณะตั้งอยู่ และขณะดับไป,  ตัณหาที่ชื่อว่า “วิสตฺติกา” คือตัณหาที่ซ่านไปในอารมณ์ต่างๆ อันมีรากเป็นพิษ อันมีผลเป็นพิษ อันมีการบริโภคเป็นพิษ อันแผ่ไปในรูป เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ ธรรม ตระกูล และคณะเป็นต้น ที่เราเคยยึดมั่นถือมั่นว่า “เป็นเรา เป็นของเรา” ก็ย่อมคลายไป ดับไป ในเวลาที่อริยมรรคเกิดขึ้นนั่นแล ดังนี้.

สาระธรรมจากกัจจานสูตร

พระมหาวัชระ เชยรัมย์ (ติกฺขญาโณ)

20/8/64




post written by:

Related Posts

  • "อย่าเป็นดุ้นฟืนเผาศพ""อย่าเป็นดุ้นฟืนเผาศพ"ดุ้นฟืนเผาศพ ใช้ทำกิจอะไรๆ ในที่ไหนๆ ก็ไม่ได้ เพราะเขาถือกันว่าเป็นของอัปมงคล คือปราศจากมงคล เป็นเหตุแห่งความไม่เจริญ และเป็นลางร้าย ฉันใด… Continue Reading
  • ผลแห่งการถวายอาสนะดอกไม้ผลแห่งการถวายอาสนะดอกไม้พระโสปากเถระได้ประกาศประวัติในอดีตชาติของตนไว้ว่า“พระผู้มีพระภาคพระนามว่าสิทธัตถะ  ได้เสด็จมายังสำนักของข้าพเจ้า  ผู้กำลังทำคว… Continue Reading
  • บุญเกิดจากการบูชาด้วยดอกบัวบุญเกิดจากการบูชาด้วยดอกบัวพระปิณโฑลภารทวาชเถระได้ประกาศประวัติในอดีตชาติของตนไว้ว่า“ข้าพเจ้าได้เกิดเป็นพญาเนื้อ​​  ผู้ไม่มีความกลัวเกรง  สามารถวิ่งไป… Continue Reading
  • ฐิตา สทฺธา มหปฺผลา - ศรัทธาที่ตั้งมั่นแล้วมีผลมาก“ฐิตา  สทฺธา  มหปฺผลา.   ศรัทธาที่ตั้งมั่นแล้วมีผลมาก”พระอานนทเถระในอดีตชาติทรงเป็นพระราชกุมารพระนามว่าสุมนะ เป็นน้องชายต่างมารดากับพระบรมศา… Continue Reading
  • บุญของผู้มีความเพียรนำพาธุระบุญของผู้มีความเพียรนำพาธุระคำว่า “นำพา” หมายถึง เอาใจใส่, เอื้อเฟื้อ, คอยเป็นธุระ.บุคคลผู้ทำหน้าที่ของตนด้วยความเพียร เอาใจใส่ต่อการงาน มีความเอื้อเฟื้อ และคอย… Continue Reading

0 comments: