ผู้ถึงพร้อมด้วยศีล มีปัญญา ย่อมข้ามโอฆะที่ข้ามได้ยาก.
สพฺพทา สีลสมฺปนฺโน ปญฺญวา สุสมาหิโต
อารทฺธวิริโย ปหิตตฺโต โอฆํ ตรติ ทุตฺตรํ.
ผู้ถึงพร้อมด้วยศีล มีปัญญา มีใจมั่นคงดีแล้ว ปรารภความเพียร ตั้งตนไว้ในกาลทุกเมื่อ ย่อมข้ามโอฆะที่ข้ามได้ยาก.
(พุทฺธ) สํ.ส. ๑๕/๗๔.
ผู้ถึงพร้อมด้วยศีล คือมนุษย์ผู้เกิดมามีชีวิตอยู่บนพื้นโลกนี้ ไม่ว่าจะเป็นเพศใด วัยใด เมื่อเกิดมาพบพระพุทธศาสนาแล้วก็ตั้งใจสมาทานรักษาศีลตามที่พระพุทธองค์ได้ทรงบัญญัติไว้ เช่น พระภิกษุรักษาศีล ๒๒๗ ข้อ สามเณรรักษาศีล ๑๐ ข้อ อุบาสกอุบาสิการักษาศีล ๕ ข้อ หรือ ๘ ข้อในวันอุโบสถ เมื่อทุกคนรักษาศีลไว้ได้ดี ศีลไม่ขาด ไม่ด่างพร้อย ชื่อว่ามีศีลสมบูรณ์ หรือมีศีลถึงพร้อม
คนมีปัญญา คือคนมีความฉลาดรอบรู้ในสิ่งที่มนุษย์ควรจะรู้ ทั้งทางโลกและทางธรรม รู้ดีหรือรู้ชั่ว ต่อไปจิตใจก็จะมีความสงบนิ่งมั่นคง ไม่หวั่นไหวเอนเอียงไปตามโลกธรรม ๘ ประการ คือ ได้ลาภ เสื่อมลาภ ได้ยศ เสื่อมยศ นินทา สรรเสริญ สุข และทุกข์ เป็นคนมีความเพียร ขยัน ไม่เกียจคร้าน มีความรับผิดชอบต่อกิจการงานที่ตนจะต้องทำให้เสร็จตามอำนาจและหน้าที่ ไม่ปล่อยวันเวลาให้ล่วงไปโดยเปล่าประโยชน์ ตั้งตนไว้ถูกต้องเหมาะสมกับเพศและวัยของตน
คนที่มีคุณสมบัติครบถ้วนตามที่กล่าวมาแล้ว คือ มีศีลสมบูรณ์ตามสภาวะของตน และจำนวนบทบัญญัติของพระพุทธเจ้า มีปัญญารู้แจ้งแทงตลอดสิ่งที่ควรทำให้แจ้ง มีจิตใจมั่นคงไม่หวั่นไหวไปตามโลกธรรม ดุจภูเขาไม่โอนเอนอ่อนไหวไปตามแรงลม ปรารภความเพียรอย่างต่อเนื่องสม่ำเสมอ ตั้งตนเอาไว้ในฐานะที่เหมาะสมกับเพศและวัย เช่น เป็นพระสงฆ์ผู้ทรงศีล เป็นผู้ใหญ่ ผู้ทรงคุณธรรม เป็นต้น ย่อมจะเป็นผู้ที่ข้ามโอฆะ คือวัฏสงสารที่มนุษย์ข้ามไปได้ยาก โอฆะนั้นคือห้วงน้ำแห่งการเวียนว่ายตายเกิดของสัตว์โลก ท่วมทับใจสัตว์ไว้ในความทุกข์ มี ๔ ประการ คือ กาม สิ่งที่น่าใคร่น่าพอใจ, ภพ สถานที่อยู่ของสัตว์, ทิฏฐิ ความเห็น และอวิชชา ความโง่เขลาไม่รู้จริง.
จาก : พุทธศาสนสุภาษิต เล่ม ๓ ฉบับมาตรฐาน (โรงพิมพ์เลี่ยงเชียง)
0 comments: