การมีจิตเมตตาให้ผลบุญมากกว่าทาน
[ณ เชตวัน ใกล้นครสาวัตถี พระพุทธเจ้าได้ถามอนาถบิณฑิกเศรษฐีว่า]
พ: คฤหบดี ตระกูลของท่านยังให้ทานกันอยู่ไหม? อ: ภันเต ตระกูลของผมยังให้ทานกันอยู่ แต่ทานที่ให้ไม่ได้มีค่าอะไร เป็นแค่ปลายข้าวกับน้ำผักดองเท่านั้น
พ: ไม่ว่าทานที่ให้จะมีค่ามากน้อยเพียงใดก็ตาม แต่ถ้าให้โดยไม่น้อมจิตตั้งใจอยู่ ไม่ได้ให้ด้วยมือตนเอง ให้เหมือนโยนทิ้ง ด้วยคิดว่าไม่มีผลใดๆจากการให้ทาน อีกทั้งคนในบ้าน เช่น บุตร ภรรยา คนรับใช้ คนงาน ก็ไม่สนใจ ส่งจิตไปที่อื่นเสีย ทานนั้นก็จะไม่เกิดผลใดๆต่อผู้ให้ ? แต่ถ้าให้โดยน้อมจิตตั้งใจอยู่ ให้ด้วยมือตนเอง เชื่อกรรมและผลของกรรมจากการให้ทาน อีกทั้งคนในบ้าน เช่น บุตร ภรรยา คนรับใช้ คนงาน ก็สนใจ ไม่ส่งจิตไปที่อื่น ไม่ว่าทานที่ให้จะมีค่ามากน้อยเพียงใดก็ตาม ทานนั้นก็จะเกิดผลต่อผู้ให้ในที่สุด.
คฤหบดี เรื่องเคยเกิดมาแล้ว มีพราหมณ์ชื่อเวลามะซึ่งได้ให้มหาทาน คือ ให้ถาดทองที่เต็มไปด้วยเงิน ถาดเงินที่เต็มไปด้วยทอง ถาดสำริดที่เต็มไปด้วยเงินจำนวนมาก ช้างหลายเชือกที่มีเครื่องประดับเป็นทอง คลุมด้วยข่ายทอง มีธงทอง รถหลายคันที่หุ้มด้วยหนังสิงโตและหนังเสือ ผ้ากัมพลสีเหลืองมีเครื่องประดับเป็นทอง คลุมด้วยข่ายทอง มีธงทอง แม่โคนมหลายตัวที่คลุมด้วยผ้าเนื้อดี พร้อมภาชนะสำริดรองน้ำนม หญิงสาวหลายคนประดับกายด้วยแก้วมณีและแก้วกุณฑล บัลลังก์ที่ลาดด้วยพรม ลาดด้วยขนสัตว์ ลาดด้วยผ้าทอเนื้ออ่อน ลาดด้วยหนังชะมด ผ้าดาดเพดาน หมอนหนุนที่มีสีแดงทั้งสองด้าน ผ้าจำนวนมากซึ่งเป็นผ้าเปลือกไม้เนื้อละเอียด เป็นผ้าแพรเนื้อละเอียด เป็นผ้าฝ้ายเนื้อละเอียด นี่ยังไม่ต้องพูดถึงข้าว น้ำ ของกิน ของใช้ เครื่องลูบไล้ ที่นอน ทานที่ให้เป็นเหมือนแม่น้ำไหลหลาก ? ท่านคงคิดว่าเวลามพราหมณ์ผู้นั้นเป็นใครก็ไม่รู้ แต่จริงๆแล้ว เวลามพราหมณ์ในสมัยนั้น คือเราเอง แต่ในทานนั้น ไม่มีใครเป็นผู้ที่ควรแก่การรับทาน (พระทักขิเณยยบุคคล) และไม่มีใครทำของที่จะถวายนั้นให้บริสุทธิ์.
คฤหบดี ทานที่ให้ผู้ถึงพร้อมด้วยทิฏฐิ (ผู้มีความคิดความเห็นที่ถูกต้อง) ท่านเดียว มีผลมากกว่ามหาทานที่เวลามพรามหณ์ให้.
ทานที่ให้พระสกทาคามีท่านเดียว มีผลมากกว่าทานที่ให้ผู้ถึงพร้อมด้วยทิฏฐิร้อยท่าน.
ทานที่ให้พระอนาคามีท่านเดียว มีผลมากกว่า ทานที่ให้พระสกทาคามีร้อยท่าน.
ทานที่ให้พระอรหันต์ท่านเดียว มีผลมากกว่าทานที่ให้พระอนาคามีร้อยท่าน
ทานที่ให้พระปัจเจกพุทธเจ้าท่านเดียว มีผลมากกว่าทานที่ให้พระอรหันต์ร้อยท่าน
ทานที่ให้พระตถาคตอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า (พระพุทธเจ้า) ท่านเดียว มีผลมากกว่าทานที่ให้พระปัจเจกพุทธเจ้าร้อยท่าน
ทานที่ให้ภิกษุสงฆ์ที่มีพระพุทธเจ้าเป็นประธาน มีผลมากกว่าทานที่ให้พระตถาคตอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
ทานที่สร้างวิหารให้ภิกษุสงฆ์ที่มาจากทั่วสี่ทิศ มีผลมากกว่าทานที่ให้ภิกษุสงฆ์ที่มีพระพุทธเจ้าเป็นประธาน
การมีจิตเลื่อมใสถึงพระพุทธเจ้า พระธรรม และพระสงฆ์เป็นที่พึ่ง ที่ระลึกถึง (เป็นสรณะ) มีผลมากกว่าทานที่สร้างวิหารให้ภิกษุสงฆ์ที่มาจากทั่วสี่ทิศ
การมีจิตเลื่อมใส ตั้งใจรักษาศีล เว้นจากการตัดทำลายชีวิตผู้อื่น การถือเอาของที่เจ้าของไม่ได้ให้มาเป็นของตน การนอกใจคู่ครองของตน ละเมิดคู่ครองของคนอื่น การหลอกลวงผู้อื่นให้รู้ในคำไม่จริง และการดื่มน้ำเมาจากการกลั่นหรือการหมักแช่อันเป็นที่ตั้งของความประมาท มีผลมากกว่าการมีจิตเลื่อมใสถึงพระพุทธเจ้า พระธรรม และพระสงฆ์เป็นที่พึ่ง ที่ระลึกถึง
การเจริญเมตตาจิตแม้เพียงชั่วเวลาสูดดมของหอม มีผลมากกว่าการมีจิตเลื่อมใสรักษาศีล ? การพิจารณาเห็นความไม่เที่ยงของกาย ความรู้สึก ความจำ ความคิดปรุงแต่ง และการรับรู้ (การเจริญอนิจจสัญญา) แม้เพียงชั่วเวลาลัดนิ้วมือ มีผลมากกว่าการเจริญเมตตาจิตแม้เพียงชั่วเวลาสูดดมของหอม
ที่มา: เรียบเรียงจากพระไตรปิฎก ฉบับมหามกุฏราชวิทยาลัย เล่มที่ 37 (พระสุตตันตปิฎก อังคุตตรนิกาย สัตตก-อัฎฐก-นวกนิบาต ภาค 4 สีหนาทวรรค เวลามสูตร ข้อ 224), 2559, น.635-640
0 comments: