โลกเวลานี้เต็มไปด้วยความรู้ทาง “ปรัชญา” ยิ่งพูดไม่รู้เรื่องเขาว่ายิ่งเป็น “นักปราชญ์” มันดับทุกข์ไม่ได้ ถ้ายังไม่รู้จักกิเลสตัณหา
.. “โลกนี้ เวลานี้ ที่เต็มไปด้วยความรู้ทางปรัชญา ของพวกฝรั่งที่เราไปเป็นลูกศิษย์เขานั่นแหละ แล้วทําไมโลกนี้มันจึงยิ่งเลวลง? ทําไมยิ่งมีวิกฤติการณ์มากขึ้น? มีความเดือดร้อนมากขึ้น ทําไมความรู้ทางปรัชญานั้นมันไม่ช่วย? ก็เพราะว่ามันไม่มุ่งมาเพื่อความดับทุกข์อย่างนี้ ที่นี่และเดี๋ยวนี้ มันมุ่งไกลออกไปสําหรับจะเป็นนักปราชญ์ที่ตอบ(คำถาม)ได้ไม่มีที่สิ้นสุด
..สรุปความว่า เรากําลังไม่ได้เอาตัว“ความทุกข์”จริงๆ มาเป็นปัญหา มาเป็นตัวปัญหา มาพลิกๆดู ทุกแง่ ทุกมุม แล้วกําจัดรากเหง้านั้นเสีย เราอยากแต่จะพูดอวดสติปัญญาเฉลียวฉลาด แง่นั้น แง่นี้ มุมนั้น มุมนี้ เป็นเรื่องพูด เป็นเรื่องใช้เหตุผลสําหรับพูด, แล้วก็ไกลออกไปจากสิ่งที่มองเห็นตัว ; เพราะว่าปรัชญาเขาชอบสิ่งที่มองไม่เห็นตัว ที่ยิ่งลึก ยิ่งเข้าใจยาก นั่นแหละเขาว่ายิ่งเก่ง ฉะนั้น ยิ่งพูดไม่รู้เรื่องนั่นแหละเขาว่ายิ่งเป็นนักปราชญ์ ใครอยากเป็นนักปราชญ์ก็พูดให้มันอย่าให้ใครฟังรู้เรื่อง เขาก็จะยกย่องว่าเป็นนักปราชญ์ลึกเข้าไปทุกที นี่เรื่องปรัชญา ที่ว่ามีในการศึกษา...
..ถ้าว่า เราเป็นพุทธบริษัท เราจะมองที่กิเลส มองที่ความทุกข์ จะเห็นว่า เรื่องผิวขาว ผิวดํา ผิวเหลือง. นี้เป็นเรื่องบ้าๆ บอๆ ไม่ใช่เรื่องสาระอะไร เป็นเรื่องที่ผิว แต่เรื่องที่เนื้อตัวจริงๆ มันอยู่ที่จิตใจที่มีกิเลสหรือไม่มีกิเลส : ฉะนั้น พุทธบริษัทจึงเพ่งไปยังการที่มันจะดับความทุกข์ที่นั่นได้, หรือกําลังพยายามที่จะทําให้เป็นอย่างนั้น เราไม่ไปเข้าใจที่ผิวๆเพื่อประโยชน์ทางการเมือง มีความหวาดกลัวทางการเมือง มีความต้องการทางวัตถุ จึงไปตามก้นฝรั่งที่เป็นพวกผิวขาวนี่ เกิดเป็นปัญหาผิวดํา ผิวขาว มีตะวันออก-ตะวันตกขึ้นมา: เพราะเรื่องผิวทั้งนั้น มันไม่แก้ปัญหาอะไรได้จริง
..นี่ ขอให้ระวังว่า เราอย่าไปตามกันเขา ที่มามัวคิดแต่ปัญหาเรื่องตะวันออก-ตะวันตก มันดับทุกข์ไม่ได้.. แบบตะวันออกมันก็ไม่ได้ แบบตะวันตกมันก็ไม่ได้ มันดับทุกข์ไม่ได้ ถ้ายังไม่รู้จักกิเลสตัณหา : ถ้ารู้จักกิเลสตัณหา มันก็ดับทุกข์ ไม่ว่าจะเป็นมนุษย์ตะวันออกหรือมนุษย์ตะวันตก, นี้ไปแยกให้มันต่างกัน ; แทนที่ว่าจะถูกด้วยกันทั้งสองฝ่าย มันก็กลายเป็นผิดด้วยกันทั้งสองฝ่าย เพราะมันเป็นเรื่องเปลือก
..การที่จะสนใจปรัชญาตะวันออก ปรัชญาตะวันตกนั้น ยังไม่อาจจะแก้ปัญหา; แล้วมีเรื่องอื่นที่สำคัญกว่า ที่รีบด่วนกว่า แล้วก็ไม่สนใจ. นี้เรียกว่า อย่าไปเมาปรัชญาให้เป็นผู้ติดเฮโรอีนทางวิญญาณให้มันมากไปเลย.”
พุทธทาสภิกขุ
ที่มา : ธรรมบรรยายประจำวันเสาร์ ภาคอาสาฬหบูชา หัวข้อเรื่อง “ถ้าจะให้ธรรมะครองโลก ต้องยึดหลักสัมมาทิฏฐิ มิใช่ปรัชญา” บรรยายเมื่อ วันที่ ๑ กันยายน ๒๕๑๖ จากหนังสือชุดธรรมโฆษณ์ เล่มชื่อว่า “เมื่อธรรมครองโลก” , ธรรมะเพื่อทางพ้นทุกข์ โดย ท. ส. ปัญญาวุฑโฒ
0 comments: