มงคลที่ ๒๗ มีความอดทน - ขันตี จะ
๏ ความอดทน ตรากตรำ ยามลำบาก เจ็บไข้มาก ทนได้ ไม่โหยหวน ถูกเขาด่า ให้ฟัง นั่งหน้านวล ยิ้มเสสรวล ด้วยขันติ งามวิไล ๛
ท่านว่าลักษณะของความอดทนนั้นสามารถจำแนกออกได้เป็นดังต่อไปนี้คือ ๑. ความอดทนต่อความลำบาก คือความลำบากที่ต้องประสพตามธรรมชาติ ซึ่งอาจมาจากสภาพแวดล้อมเป็นต้น ๒. ความอดทนต่อทุกขเวทนา คือทุกข์ที่เกิดจากสังขารของเราเอง เช่นความไม่สบายกายเป็นต้น ๓. ความอดทนต่อความเจ็บใจ คือการที่คนอื่นทำให้เราต้องผิดหวัง หรือพูดจาให้เจ็บช้ำใจ ไม่เป็นอย่างที่หวังเป็นต้น ๔. ความอดทนต่ออำนาจกิเลส คือสิ่งยั่วยวนทั้งหลายถือเป็นกิเลสทั้งทางใจและทางกายอาทิเช่น ความนึกโลภอยากได้ของเขา หรือการพ่ายแพ้ต่ออำนาจเงินเป็นต้น
วิธีทำให้มีความอดทนคือ มีหิริโอตัปปะ ๑. หิริ ได้แก่การมีความละอายต่อบาป การที่รู้ว่าเป็นบาปแล้วยังทำอีกก็ถือว่าไม่มีความละอายเลย ๒. โอตัปปะ ได้แก่การมีความเกรงกลัวในผลของบาปนั้นๆ
ที่มา : http://www.dhammathai.org
ขนฺตี จ เอตมฺมงฺคลมุตฺตมํ - ความอดทน เป็นอุดมมงคล
บัดนี้ จักได้วิสัชนาในมงคลที่ ๒๗ ตามพระบาลีและอรรถกถาว่า ขันติ นามะ อะธิวาสะนัง แปลว่า ภิกษุก็ดี คฤหัสถ์ก็ดี มีความพอใจไม่หวั่นไหวในคำด่า ๑๐ ประการ จัดเป็นมงคลความเจริญอันประเสริฐ อธิบายว่า ขันติความอดใจไม่โกรธ ไม่โลภ ไม่ทหลงในอารมณ์ คือ รูป เสียง กลิ่น รส สัมผัสที่เกิดทางตา หู จมูก ลิ้น กาย ทำใจไม่หวั่นไหวเรียก ขันติ
อนึ่ง ความอดทนใจไม่โกรธพยาบาทอาฆาตจองเวรแซ่งด่ามนุษย์และสัตว์ ทำจิตมัธยัสถ์ไม่รักไม่ชังด้วยกำลังปัญญาที่รู้เท่าสังขารว่าเป็นอนิจจัง ทุขขัง อนัตตา ไม่โกรธ ไม่โลภ ไม่หลงในอารมณ์เหล่านั้น เรียกว่าขันติ คือ อดใจ ขันติความอดใจนี้เป็นที่สรรเสริฐแห่งพระพุทธเจ้าทั้งหลายว่า ขันตี ปะระมัง ตะโป ตีติกขา นิพพานัง ปะระมัง วะทันติ พุทธา แปลว่า พระพุทธเจ้าทั้งหลายย่อมกล่าวสรรเสริฐว่า ขันติความอดใจ ได้แก่ศีล สมาธิ ปัญญา ไตรสิกขา เป็นความเพียร ยังกิเลสให้ร้อนยิ่ง ขันติความอดใจถึงซึ่งนิพพาน ดับเพลิงกิเลสเพลิงทุกข์อย่างยิ่ง
อนึ่งความอดทนซึ่งลมและแดดหนาวร้อน ความอยากข้าวอยากน้ำ และอดทนต่อทุกขเวทนาที่เกิดแต่อาพาธความเจ็บไข้ ไม่เอื้อเฟื้ออาลัยในกายจิตคิดย่อท้อในที่จะก่อสร้างทางการกุศลทานศีลภาวนา จัดเรียกว่าขันติความอดทน
ถามว่า ขันติอดทนจะตั้งขึ้นด้วยอะไร แก้ว่า ตั้งขึ้นด้วยหิริความละอายบาปกลัวบาป ให้เกิดขันติความอดใจ เหมือนพระโพธสัตว์พระชาติเป็นพระเตมีย์ และเรื่องพระปุณณะเถระ ฯลฯ เป็นต้น...
ที่มา : http://larnbuddhism.com
มงคลที่ 1 , มงคลที่ 2 , มงคลที่ 3, มงคลที่ 4 , มงคลที่ 5 , มงคลที่ 6 , มงคลที่ 7 , มงคลที่ 8 , มงคลที่ 9 , มงคลที่ 10 , มงคลที่ 11 , มงคลที่ 12 , มงคลที่ 13 , มงคลที่ 14 , มงคลที่ 15 , มงคลที่ 16 , มงคลที่ 17 , มงคลที่ 18 , มงคลที่ 19 , มงคลที่ 20 , มงคลที่ 21 , มงคลที่ 22 , มงคลที่ 23 , มงคลที่ 24 , มงคลที่ 25 , มงคลที่ 26 , มงคลที่ 27 , มงคลที่ 28 , มงคลที่ 29 , มงคลที่ 30 , มงคลที่ 31 , มงคลที่ 32 , มงคลที่ 33 , มงคลที่ 34 , มงคลที่ 35 , มงคลที่ 36, มงคลที่ 37, มงคลที่ 38 ฯ
0 comments: