ผู้นี้เป็นบัณฑิตได้ฤา
คุณสมฺปนฺนลงฺกาโร, สพฺพสตฺตหิตาวโห;
ปรตฺตตฺถํ น จเรยฺย, กุโต โส ปณฺฑิโต ภเว.
ผู้ถึงพร้อมด้วยคุณธรรมเป็นเครื่องประดับ อาจนำประโยชน์เกื้อกูลแก่สัตว์ทั้งมวลได้,
ถ้าไม่ประพฤติประโยชน์เพื่อตนและผู้อื่นเสียแล้ว เขาจะพึงเป็น บัณฑิต ได้อย่างไรเล่า.
(ธรรมนีติ ปัญญากถา ๔๗, มหารหนีติ ๕๔)
ศัพท์น่ารู้ :
คุณสมฺปนฺนลงฺกาโร (ผู้ถึงพร้อมด้วยคุณเป็นเครื่องประดับ) คุณ+สมฺปนฺน+อลงฺการ > คุณสมฺปนฺนลงฺการ+สิ
สพฺพสตฺตหิตาวโห (ผู้นำประโยชน์เกื้อกูลมาให้แก่สัตว์ทั้งปวง) สพฺพ+สตฺต >สพฺพสตฺต, หิต+อาวห > หิตอาวห = สพฺพสตฺต+หิตาวห > สพฺพสตฺตหิตาวห+สิ
ปรตฺตตฺถํ (ซึ่งประโยชน์ของเพื่อและเพื่อผู้อื่น) ปร+อตฺต+อตฺถ > ปรตฺตตฺถ+อํ
น (ไม่, หามิได้) นิบาตบอกปฏิเสธ
จเรยฺย (ประพฤติ, จรไป) จร+อ+เอยฺย ภูวาทิง กัตตุ.
กุโต (แต่ที่ไหน, อย่างไรเล่า?) กึ+โต ปัจจัย, อัพยยศัพท์ (อ.)
โส (นั้น, เชา) ต+สิ สัพพนาม
ปณฺฑิโต (บัณฑิต, ผู้มีปัญญา) ปณฺฑิต+สิ
ภเว (เป็น, อยู่, คือ) ภู+อ+เอยฺย ภูวาทิ. กัตตุ.
อีกสำนวนหนึ่งจาก โลกนีติไตรพากย์ ของ เสฐียรโกเศศ-นาคประทีป ท่านแปลไว้น่าฟัง ดังนี้
ผู้มีความสะพรั่งพร้อมด้วยคุณเป็นเครื่องประดับ เป็นผู้อาจนำมาซึ่งประโยชน์แก่สรรพสัตว์
แต่ไม่ประพฤติประโยชน์ให้แก่ตนแลผู้อื่น ดั่งฤาจะนับเป็นบัณฑิตได้.
อีกสำนวนหนึ่ง จากราชนีติ ธรรมนีติ โดย นายทอง หงศ์ลดารมภ์ (มหากิม) ท่านแปลไว้น่าฟัง ดังนี้
ผู้ประดับประดาตนด้วยคุณธรรม เป็นผู้ทำประโยชน์แก่สรรพสัตว์ได้ แต่ถถ้าไมทำประโยชน์ตน ประโยชน์ท่าน จะจัดว่าเป็นบัณฑิตได้อย่างไร.
Credit: Palipage: Guide to Language - Pali
57. ผู้มิใช่บัณฑิต, 56. เห็นอย่างบัณฑิต, 55. ความลับของบัณฑิต, 54. ชนที่ไม่ควรถือโทษ, 53. สภาที่ไม่เป็นสภา, 52. บัณฑิต ๓ ประเภท, 51. บุตร ๓ จำพวก, 50. แกล้งเป็นจะเห็นธรรม, 49. ดูฟังอย่างปราชญ์, 48. วิถีของนักปราชญ์, 47. ผู้นี้เป็นบัณฑิตได้ฤา, 46. บัณฑิตกับคนพาล, 45. พูดเล่นอาจเป็นจริง, 44. คบคนดีย่อมมีผล, 43. คนชอบพูดแต่ส่วนดี, 42. นักปราชญ์ก็เศร้าหมองได้, 41. ไม่มีใครสมบูรณ์ทุกอย่าง, 40. สิ่งบัณฑิตไม่ควรดูหมิ่น, 39. บัณฑิตธรรม ๓ ประการ, 38. ลักษณะของบัณฑิต, 37. สรีระกับคุณความดี, 36. ควรฝึกตนเองก่อน, 35. คำชมที่ควรชัง, 34. พระราชากับนักปราชญ์, 33. รู้อย่างบัณฑิต, 32. ประโยชน์ ๒ อย่าง, 31. ธรรมของบัณฑิต ๗ อย่าง, 30. สิ่งที่ควรละเว้น ๑๑ อย่าง, 29. เมื่อบัณฑิตเห็นภัย, 28. ฟังเป็นเห็นสุข, คาถากาสลัก จะ ภะ กะ สะ
1. อาจริยกถา แถลงอาจารย์ , 2. สิปปกถา - แถลงศิลปะ , ๓. ปัญญากถา - แถลงปัญญา , 4. สุตกถา - แถลงความรู้, 5. กถากถา - แถลงถ้อยคำ , 6. ธนกถา - แถลงทรัพย์ , 7. เทสกถา - แถลงประเทศ
“พระมหาธาตุเจดีย์ภักดีประกาศ” พระมหาธาตุเจดีย์ ประจำรัชกาลที่ 9
พระมหาธาตุเจดีย์ภักดีประกาศ แห่งวัดทางสาย ตำบลธงชัย อำเภอบางสะพาน จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ พระมหาธาตุเจดีย์แห่งในหลวง รัชกาลที่ 9 ยิ่งใหญ่สวยงามสง่าสมพระเกียรติ
0 comments: