น้ำลึกไหลนิ่ง

น้ำลึกไหลนิ่ง

ตทมินาปิ  ชานาถ,    โสพฺเภสุ  ปตีเรสุ  จ;
สณนฺตา  ยนฺติ  กุโสพฺภา,    ตุณฺหี  ยนฺติ  มโหทธี.

ท่านย่อมทราบข้อนั้นด้วยอุปมานี้ได้  ที่เหมืองและซอกเขาทั้งหลาย  น้ำห้วยย่อมไหลเสียงดังสนั่น  แต่แม่น้ำใหญ่(ทะเล)ย่อมไหลนิ่ง.

(ธรรมนีติ สุตกถา ๖๓, มหารหนีติ ๑๒๓ ขุ. สุ. ๒๕/๓๘๙)

ศัพท์น่ารู้ :

ตทมินาปิ ตัดบทเป็น ตํ+อิมินา+อปิ (ซึ่งคำนั้น แม้ด้วย..นี้) พระบาฬีเป็น ตํ นทีหิ (ซี่ง..นั้นด้วยแม่น้ำ ท.)

ชานาถ (จงรู้, ทราบ) ญา+นา+ถ กิยาท. กัตตุ.

โสพฺเภสุ (บึง, หนอง, ห้วย) โสพฺภ+สุ

ปตีเรสุ (ฝั่ง ท.) ปตีร+สุ พระบาฬี เป็น ปทเรสุ (ซอกเขา ท.)

จ (ด้วย, และ) นิบาตบท

สณนฺตา (ส่งเสียง, บันลือ) สณ√+อ+อนฺต > สณนฺต+โย

ยนฺติ (ไป, ถึง, ไหล) √ยา+อ+อนฺติ ภูวาทิ. กัตตุ.

กุโสพฺภา (หลุมบ่อเล็ก, แม้น้ำสายเล็ก, ห้วย) กุโสพฺภ+โย

ตุณฺหี (นิ่ง, เฉย, ไม่ส่งเสียง) ตุณฺหี+โย

ยนฺติ (ไป, ถึง, ไหล) √ยา+อ+อนฺติ ภูวาทิ. กัตตุ.

มโหทธี (แม่นำ้ใหญ่, ทะเล) มหา+อุทธิ > มโหทธิ+โย = มโหทธี

ขอนำพระบาฬีมาแสดงไว้เพื่อศึกษาเปรียบเทียบดังนี้.

ในพระบาฬีฉบับฉัฏฐสังคายนา ขุททกนิกาย สุตตนิบาต มหาวรรค ข้อ ๗๒๕ (ฉบับสยามรัฐ เล่ม ๒๕ ข้อ ๓๘๙) เป็น.

ตํ  นทีหิ  วิชานาถ,    โสพฺเภสุ  ปทเรสุ  จ;

สณนฺตา  ยนฺติ  กุโสพฺภา,  ตุณฺหี  ยนฺติ  มโหทธี.

ท่านจะรู้แจ่มแจ้งซึ่งคำที่เรากล่าวแล้วนั้นได้   ด้วยการแสดงแม่น้ำทั้งหลาย ทั้งในเหมืองและหนอง   แม่น้ำห้วยย่อมไหลดังโดยรอบ แม่น้ำใหญ่ย่อมไหลนิ่ง.

อีกสำนวนหนึ่งจาก โลกนีติไตรพากย์ ของ เสฐียรโกเศศ-นาคประทีป ท่านแปลไว้น่าฟัง ดังนี้

พึงรู้จักข้อนั้นแม้ด้วยอุปมานี้  ก็น้ำบ่อน้อยไหลไปสู่บึง  ย่อมมีเสียงครืน ๆ ในที่ใกล้ฝั่ง  แต่ห้วงน้ำใหญ่นิ่งเฉย.

อีกสำนวนหนึ่ง จากราชนีติ ธรรมนีติ โดย นายทอง หงศ์ลดารมภ์ (มหากิม) ท่านแปลไว้น่าฟัง ดังนี้...

ต้องรู้ข้อนั้นด้วยอุปมา ก็น้ำบ่อน้อยไหล  ลงบึงเสียงดังสนั่นหวั่นไหวที่ใกล้ฝั่ง  แต่น้ำทะเลหลวงน้ำนิ่งเฉย.

จบแถลงความรู้

Credit: Palipage: Guide to Language - Pali

4. สุตกถา - แถลงความรู้👇

63. น้ำลึกไหลนิ่ง ,   62. กบในกะลา - The Frog Under the Coconut Shell ,   61. ผู้เจริญเหมือนโคถึก ,    60.  ประโยชน์อะไร? ,  59. ใกล้เกลือกินด่าง ,  58. ควรเลือกครูก่อนเรียน

อ่านบทความเกี่ยวข้องเพิ่มเติม👇

1. อาจริยกถา แถลงอาจารย์ ,  2. สิปปกถา - แถลงศิลปะ  ,  ๓. ปัญญากถา - แถลงปัญญา ,  4. สุตกถา - แถลงความรู้,  5. กถากถา - แถลงถ้อยคำ ,  6. ธนกถา - แถลงทรัพย์ , 7. เทสกถา - แถลงประเทศ

"วัดพระธาตุแสงแก้วโพธิญาณ" อ.แม่สรวย จ.เชียงราย

"วัดพระธาตุแสงแก้วโพธิญาณ" ตั้งอยู่บนดอย "ม่อนแสงแก้ว" ตั้งอยู่ที่เลขที่ 191 ม.11 บ้านป่าตึง ตำบลเจดีย์หลวง อำเภอแม่สรวย จังหวัดเชียงราย ขนาดพื้นที่ประมาณ 29 ไร่เศษตั้งอยู่บนเนินดอยห่างจากหมู่บ้านประมาณ 1.5 กิโลเมตร มีทัศนียภาพที่สวยงามมองลงมาเห็นทั้งตัวอำเภอแม่สรวย และหลายตำบลของอำเภอแม่สรวย มีถนนลาดยางถึง 

• Tweet
• Share
• Share
• Share
• Share