วันศุกร์ที่ 22 เมษายน พ.ศ. 2565

การดับทุกข์ได้จริงและถูกต้อง ต้องไม่ทำบาปดับทุกข์

in พุทฺธทาสภิกฺขุ published on เมษายน 22, 2565 leave a reply

แต่ต้องทำบุญ ต้องเลิกส่วนเกิน เห็นอะไรๆ เป็นเช่นนั้นเองหมด

คนที่ทำบาปเพื่อดับทุกข์ มองดูให้ดีเถอะ มันมีอยู่จำพวกหนึ่ง ว่าจะทำบาปเพื่อล้างบาป เพื่อให้หมดบาป จะล้างบาปด้วยการทำบาป นั่นดูให้ดีๆ คือการ จะดับกิเลสด้วยการสนองความต้องการของกิเลส มันจะเอาบาปมาล้างบาปมันไม่มีทางที่จะเป็นไปได้

จะต้องทำบุญ ทำดี ทำถูก เพื่อขจัดบาป เพื่อไถ่ถอนบาป เพื่อกีดกันบาปออกไป อย่างนั้นแหละถูกต้อง เมื่อทำสิ่งที่เป็นบุญอยู่ มันก็เป็นการกีดกันบาปออกไป หรือละบาปหลุดไปๆ พลาง แต่ยังไม่ใช่ดับทุกข์ถึงที่สุด

คำว่า "บุญ" น่ะ ถ้าแท้จริงมันต้อง เป็นเครื่องชำระบาป แต่คนทั่วไปไม่ได้ถืออย่างนั้น ถือว่าบุญนั้นเป็นเหตุเป็นปัจจัยให้ใด้สุขสนุกสนาน เอร็ดอร่อย เพลิดเพลินสุดขีดของความต้องการ นั้นคือบุญ แต่สำหรับ บุญๆๆ โดยแท้จริงไม่ได้หมายความอย่างนั้น มันมีความหมายว่าล้างบาป แต่มักจะสอนกันว่า ให้ได้ความสุข ให้ได้ความพอใจตามที่ตัวต้องการแล้วก็เป็นบุญ กิเลสมันก็ได้โอกาส กิเลสสมัครเข้ามาเป็นผู้ทำบุญ เพื่อเป็นอะไรล่ะ ? เพื่อเป็นสุขสนุกสนานเอร็ดอร่อยในชั้นสวรรค์วิมานอะไรไปตามเรื่อง นั้นมันบุญในความหมายหนึ่ง ไม่ใช่ในความหมายที่ถูกต้องแท้จริงของคำว่าบุญ ซึ่งเขาใช้คำนี้เพื่อเป็นความมุ่งหมายจะล้างบาป จะกีดกันบาปออกไป

ดังนั้น ถ้าใครจะทำบุญให้เป็นบุญจริง ก็สังเกตุดูว่ามันกีดกันบาปออกไปได้หรือไม่ หรือจะพูดง่ายๆ ว่ามันดับทุกข์ได้หรือไม่ ถ้ามันดับทุกข์ได้แม้แต่บางส่วน ก็ควรจะเรียกว่าบุญได้ นี้เราก็จะทำบุญเผชิญบาป กีดกันบาป ลดกำลังของบาป หรือไม่ให้เวลาแก่การทำบาป เพราะมาทำบุญเสียเป็นประจำ ทีนี้ก็พอใจในการทำบุญ หรือทำหน้าที่ที่ถูกต้อง หรือเรียกว่าทำบุญ พอใจในการทำบุญ มันก็เป็นสุข เพราะการทำบุญ นี้เป็นการเอากำไรไว้ที่ก่อน คือเอาสุขไว้ทีก่อน

ดังนั้น เขาจะต้องรู้จักหน้าที่ที่ถูกต้อง ที่พอดีพอเหมาะพอควร จะทำนา ทำสวน จะค้าขาย จะเป็นกรรมกร จะเป็นอะไรก็ตาม รู้จักทำให้เกิดความพอใจในหน้าที่ที่ตนกระทำ ว่ามันจะช่วยบรรเทาความทุกข์ หรือบรรเทาความทุกข์ได้จริง พออยู่เป็นผาสุกได้ แล้วก็พอใจ นี่เรียกว่าเป็นผู้ปฏิบัติธรรมะ เพื่อต่อสู้หรือเผชิญกันกับบาป เอาชนะบาป

แล้วก็ จะต้องเลิกส่วนเกิน คนทุกคนเหล่านี้จะต้องเลิกส่วนเกิน อะไรที่เป็นส่วนเกิน สำรวจดูให้ดีๆ อย่าไปเอากับมันเลย อย่าไปซื้อหามาเลย มันจะล่อหลอก ล่อหลอกให้หลงให้เสียเวลาเปล่าๆ เรื่องส่วนเกินบ้าหลังเป็นส่วนเกิน นี้ต้องมีสติปัญญามากพอด้วย แล้วจิตจะต้องเข้มแข็งเพียงพอด้วย จึงจะซัดขว้างส่วนเกินออกไปเสียได้ เพราะส่วนเกินทั้งหลายเหล่านั้น ล้วนแต่มีเสน่ห์รุนแรงทั้งนั้น เขาจะต้องไม่หลงในส่วนเกิน ไม่บูชาในส่วนเกิน จะหามา ก็ให้ถูกต้องและพอดี จะมีไว้ ก็อย่างถูกต้องและพอดี จะใช้จ่าย ก็ให้ถูกต้องและพอดี ไม่ให้มีส่วนเกิน ยึดหลักว่า พ้นจากทุกข์แล้วถึงสุข พ้นจากสุขแล้วถึงว่าง นี้เป็นหลักที่ประจำใจไว้เสมอ แล้วก็มุ่งหมายไปสู่ความว่าง

จะมีสุขหรือมีทุกข์ ก็เป็นเรื่องของธรรมชาติธรรมดาเช่นนั้นเอง เราจะมีจิตใจว่าง คือไม่ยินดียินร้ายกับสิ่งเหล่านั้น ถ้าเผอิญความทุกข์ตามธรรมชาติ ธรรมดา เช่นความเจ็บไข้ได้ป่วย มันจะมีมาบ้าง ก็หัวเราะว่า โอ้ มันก็เช่นนั้นเอง มันเช่นนั้นเอง มันเช่นนั้นเอง มันมาบอกให้เรารู้ว่าเช่นนั้นเอง ถ้าความเจ็บ ความไข้ หรือความวิบัติอะไรบางอย่างมันเกิดขึ้น ก็ให้สังเกตดูให้ดีๆ เถอะให้เป็นว่ามันมาบอกให้รู้ว่า มันเช่นนี้เอง มันเช่นนี้เอง มันก็ไม่ต้องมีความทุกข์ แล้วก็ขอบใจว่ามาบอกให้ฉลาด ไม่ต้องเป็นทุกข์

พุทธวิธีชนะความทุกข์ (น.๕๑) , ธรรมโฆษณ์ l พุทธทาสภิกขุ

Credit: สโมสรธรรมทาน สวนโมกข์กรุงเทพ