ธรรมประเภทไหนชื่อว่าหลับอยู่ ?

ธรรมประเภทไหนชื่อว่าหลับอยู่ ?

ท่านกล่าวว่า “นิวรณ์ ๕ ชื่อว่าหลับอยู่  เพราะว่า บุคคลผู้พรั่งพร้อมด้วยนิวรณ์ ๕ นั้นนั่งก็ดี ยืนก็ดี แม้นอนจนอรุณขึ้นก็ดี ในที่ใดที่หนึ่ง ย่อมเป็นผู้ชื่อว่าหลับอยู่ เพราะความประมาท คือเพราะความเป็นผู้พรั่งพร้อมด้วยอกุศล”

นิวรณ์มี ๕ ได้แก่

๑. กามฉันทะ  ความพอใจ ติดใจ หลงใหลใฝ่ฝัน ในกามโลกีย์ทั้งปวง

๒. พยาบาท  ความไม่พอใจ จากความไม่ได้สมดังปรารถนาในโลกียะสมบัติทั้งปวง

๓. ถีนมิทธะ  ความขี้เกียจ ท้อแท้ อ่อนแอ หมดอาลัย ไร้กำลังทั้งกายใจ ไม่ฮึกเหิม

๔. อุทธัจจะกุกกุจจะ  ความคิดซัดส่าย ตลอดเวลา ไม่สงบนิ่งอยู่ในความคิดใดๆ

๕. วิจิกิจฉา  ความไม่แน่ใจ ลังเลใจ สงสัย กังวล กล้าๆ กลัวๆ ไม่เต็มที่ ไม่มั่นใจ

อนึ่ง บุคคลผู้พรั่งพร้อมด้วยนิวรณ์ ๕ ชื่อว่าเป็นผู้หมักหมมด้วยธุลีคือกิเลส เมื่อกิเลสถูกปล่อยทิ้งไว้ให้คั่งค้างอยู่มากๆ ก็หมักหมมอยู่ในจิตสันดานจนกลายเป็นเครื่องกั้น หมายถึงปิดกั้นหรือขัดขวางไม่ให้บรรลุความดี ไม่เปิดโอกาสให้ทำความดี และเป็นเครื่องกั้นความดีไว้ไม่ให้เข้าถึงจิต เป็นอุปสรรคสำคัญที่ทำให้ผู้ปฏิบัติบรรลุถึงธรรมไม่ได้หรือทำให้เลิกล้มความตั้งใจปฏิบัติไปเลยก็มี 

เพราะนิวรณ์ ๕ ทำให้อกุศลธรรมทั้งหลายเจริญ และทำให้เป็นผู้ประมาท เพราะหลับอยู่ ด้วยความพอใจอยู่กับกามคุณ ด้วยความการผูกใจเจ็บคิดจะแก้แค้น ด้วยความขี้เกียจท้อแท้อ่อนแอ ด้วยความคิดซัดส่ายตลอดเวลาจนจิตใจไม่สงบนิ่ง และด้วยความกล้าๆ กลัวๆ ไม่แน่ใจ ลังเลใจ สงสัยในคุณความดีทั้งปวง ดังนี้.

สาระธรรมจากชาครสูตร สังยุตตนิกาย สคาถวรรค

พระมหาวัชระ เชยรัมย์ (ติกฺขญาโณ) วัดสามพระยา กรุงเทพฯ 23/4/65

ธรรมประเภทไหนชื่อว่าตื่นอยู่ ?

"วัดเขาช่องพัฒนาราม" จังหวัดกาญจนบุรี

สักการะหลวงพ่อพระนอนนิพพาน เป็นพระนอนมีความยาว 21 เมตร เชื่อกันว่า ถ้าได้กราบไว้และปิดทองที่รอยพระบาทคู่ จะพบกับความโชคดี สำเร็จในการค้าขาย บรรยากาศวัด สงบ ร่มรื่น ทิวทัศน์สวยงาม

• Tweet
• Share
• Share
• Share
• Share