ศิลปินเดี่ยวดังยาก

๘. นิสสยกถา - แถลงนิสัย

ศิลปินเดี่ยวดังยาก

คุโณ  สพฺพญฺญุตุลฺโยปิ,   สีทตฺเยโก  อนิสฺสโย;
อนคฺฆํ  รตนํ  มณิ,   เหมํ  นิสฺสาย  โสภเต.

ผู้มีคุณแม้เทียบเท่าพระสัพพัญญู   แต่ถ้าผู้เดียวไม่มีที่พึ่ง ย่อมตกต่ำ,  แก้วมณีอันล้ำค่า จะงดงาม  ต้องอาศัยเรือนทองรองรับ.

(ธรรมนีติ นิสสยกถา ๘๘, โลกนีติ ๑๓๗, มหารหนีติ ๑๕๘)

ศัพท์น่ารู้ :

คุโณ (ผู้มีคุณ, มีความดี) คุณ+สิ

สพฺพญฺญุตุลฺโยปิ ตัดบทเป็น สพฺพญฺญุตุลฺโย+อปิ, สพฺพญฺญู (ผู้รู้ทุกสิ่ง, พระสัพพัญญู)+ตุลฺย (เสมอ, เท่าเทียม) > สพฺพญฺญุตุลฺย+สิ; อปิ (แม้) เป็นนิบาต

สีทตฺเยโก ตัดบทเป็น สีทติ+เอโก, √สีท+อ+ติ = สีทติ (ย่อมจม, ดิ่งลง) ภูวาทิ. กัตตุ. สีท ธาตุนี้มีปรากฏตามนัยคัมภีร์สัททนีติ ธาตุมาลา ส่วนปทรูปสิทธิ ต้องแปลง สท เป็น สีท, อนึ่ง ในธาตฺวัตถสังคหะทก็ไม่มี สีท ธาตุ คงมีแต่ สท ธาตุเท่านั้น.; เอโก (ผู้เดียว,​ โดดเดี่ยว) เอก+สิ

อนิสฺสโย; (ไม่มีนิสัย, ไม่มีที่พึ่ง) น+นิสฺสย > อนิสฺสย+สิ

อนคฺฆํ (มีค่ามาก) อนคฺฆ+สิ

รตนํ (แก้ว, รัตนะ) รตน+สิ

มณิ (แก้วมณี) มณิ+สิ (ป.)

เหมํ (ทอง) เหม+อํ (นป.)

นิสฺสาย (อาศัยแล้ว, เพราะอาศัย) นิ+√สิ+ตฺวา แปลง อิ เป็น อา, แปลง ตฺวา เป็น ย § สพฺเพหิ ตุนาทีนํ โย. (รู ๖๔๑), ซ้อน สฺ รวมเป็น นิสฺสาย.

โสภเต (ย่อมงาม) √สุภ+อ+เต ภูวาทิ. กัตตุ.

อีกสำนวนหนึ่งจาก โลกนีติไตรพากย์ ของ เสฐียรโกเศศ-นาคประทีป ท่านแปลไว้น่าฟัง ดังนี้

แม้มีคุณเท่าเทียมสัพพัญญู   แต่ไร้ผู้เชิดชู มีแต่ตนคนเดียวดาย

ก็ยังซุบซู่อยู่ แก้วมณีมีค่าหาที่สุดมิได้  ต่ออาศัยเรือนทองรองรับจึ่งจะงาม .

อีกสำนวนหนึ่ง จากราชนีติ ธรรมนีติ โดย นายทอง หงศ์ลดารมภ์ (มหากิม) ท่านแปลไว้น่าฟัง ดังนี้...

แม้มีคุณสมบัติเท่าเทียมสัพพัญญู  แต่อยู่คนเดียวโดด ไร้ผู้อุ้มชูก็ยังจมเจ่าอยู่กับที่

แก้วมณีอันหาค่ามิได้  ต่ออาศัยเรือนทองรองรับจึงงามได้.

Credit: Palipage: Guide to Language - Pali

อ่านบทความเกี่ยวข้องเพิ่มเติม👉 ศิลปินเดี่ยวดังยาก , นายที่ไม่น่าคบ , เพื่อนที่ไม่น่าคบ , หลักการบูชา , คนที่ไม่ควรคบ , พึงอาศัยคนดี , เพื่อนไม่จริง , ไม้มีผล คนมีบุญ 

1. อาจริยกถา แถลงอาจารย์ , 2. สิปปกถา - แถลงศิลปะ  , 3. ปัญญากถา - แถลงปัญญา , 4. สุตกถา - แถลงความรู้ , 5. กถากถา - แถลงถ้อยคำ , 6. ธนกถา - แถลงทรัพย์ , 7. เทสกถา - แถลงประเทศ , 8. นิสสยกถา - แถลงนิสัย

"สำนักสงฆ์เขาพระครู" อ.ศรีราชา จ.ชลบุรี

นมัสการ "พระอุปคุตปราบพญามาร" ปางจกบาตรมองตะวัน ภายในสำนักสงฆ์เขาพระครู ศาสนสถานอันงดงามไม่ไกลจากกรุงเทพฯ เป็นสถานที่ปฏิบัติธรรม ประดิษฐานสิ่งศักดิ์สิทธิ์มากมาย มีวิวทิวทัศน์ที่สวยงาม 

สำนักสงฆ์เขาพระครู เป็นสถานปฏิบัติธรรม ที่ตั้งอยู่บนยอดเขา ใจกลางเมืองศรีราชา สวยงาม สงบ ร่มรื่น มีวิวทิวทัศน์ที่สวยงาม เห็นทั่วทั้งเมืองศรีราชาและเกาะสีชัง มีทางรถยนต์ขึ้นมาบนสำนักสงฆ์ มีการปฏิบัติธรรมสำหรับบุคคลทั่วไป ตลอดทั้งปี

เปิดให้นักท่องเที่ยวได้ไหว้พระ ทำบุญ ชมความงามขององค์พระพุทธลีลานาคะบารมี พระประธานขนาดใหญ่บนลานปฏิบัติธรรม

• Tweet
• Share
• Share
• Share
• Share