สัมปชัญญะ คือความระลึกรู้ตัวอยู่เสมอหรือความไม่เผลอตัว นั่นเป็นคุณอันยิ่งใหญ่ เพราะบ่งบอกการรู้ทั่วพร้อมและความระมัดระวังตัวของเรา
ระลึกรู้ตัวอยู่เสมอในทุกอิริยาบท คือ ๑. ระมัดระวังตัว ในการก้าวไปและถอยกลับ ๒. ระลึกรู้ตัว ทั้งในการแลไปข้างหน้าและเหลียวซ้ายเหลียวขวา ทั้งในการคู้อวัยวะเข้าและเหยียดออก ๓. ไม่เผลอตัว ทั้งในการทรง (ใช้) ผ้าสังฆาฏิบาตรและจีวร ทั้งในการกินดื่มเคี้ยวลิ้ม ทั้งในการถ่ายอุจจาระและปัสสาวะ ๔. รู้ทั่วพร้อม ในเวลาเดิน ยืน นั่ง นอน หลับ ตื่น พูด หรือนิ่ง
แม้มีความรู้อื่นที่ได้มาด้วยการเล่าเรียนหรือด้วยการฝึกฝนอย่างดีแล้วก็ตาม แต่ถ้ากระทำการโดยขาดสัมปชัญญะเมื่อไรก็จะเป็นโทษแก่ตัวเองอย่างแน่นอน เช่นขาดความระมัดระวังก้าวพลาดก็ตกบันได หรือในขณะขับรถไม่รู้สึกตัวไม่กลัวภัยขับไปไม่มองซ้ายมองขวาให้ดีรถก็ชนกัน หรือเผลอตัวจะตักอาหารใส่ปากรับประทานก็ทำหกเลอะเทอะ หรือว่าไม่รู้ทั่วพร้อมในการพูดจาก็พูดจาเลอะเทอะเหลวไหลได้
เพราะฉะนั้น สัมปชัญญะความระลึกรู้ตัวอยู่เสมอในกายทุกๆ อิริยาบถย่อยทั้งภายในทั้งภายนอกจึงเป็นคุณอันยิ่งใหญ่ ดังนี้.
ปล.ในภาพก็กลัวตกบันไดเหมือนกัน ต้องใช้สติสัมปชัญญะในการเดินพอสมควร
พระมหาวัชระ เชยรัมย์ (ติกฺขญาโณ), 24/4/64
0 comments: