กิเลสเครื่องผูกรัดและฉุดคร่าให้ตกไปในเบื้องต่ำ คือสังโยชน์เบื้องต่ำ ๕ ประการ คือ

กิเลสเครื่องผูกรัดและฉุดคร่าให้ตกไปในเบื้องต่ำ คือสังโยชน์เบื้องต่ำ ๕ ประการ คือ

๑. สักกายทิฏฐิ ความเห็นว่าเป็นตัวของตน

๒. วิจิกิจฉา ความลังเลสงสัย

๓. สีลัพพตปรามาส ความถือมั่นศีลพรต

๔. กามฉันทะ ความพอใจในกามคุณ

๕. ปฏิฆะ ความกระทบกระทั่งในใจ หรือพยาบาท หรือความคิดร้าย

พระพุทธองค์ทรงแสดงอุปมาว่าเปรียบเหมือนกับก้อนหินที่เขาผูกเท้าไว้มันฉุดคร่าให้ติดอยู่กับวัฏสงสารหรือทำให้จ่มอยู่กับการเวียนว่ายตายเกิด ดังพระบาลีว่า 

“ปาเทสุ  พนฺธปาสาณา  วิย  ปญฺโจรมฺภาคิยสํโยชนานิ  เหฏฺฐา  อากฑฺฒมานาการานิ  โหนฺติ,  ตานิ  อนาคามิมคฺเคน  ฉินฺเทยฺยาติ  วทติ”  

แปลความว่า “พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสว่า สังโยชน์เบื้องต่ำ ๕ ประการ เป็นเครื่องฉุดคร่าให้ตกไปในเบื้องต่ำ เหมือนกับก้อนหินที่เขาผูกเท้าไว้ บุคคลจะพึงตัดสังโยชน์นั้นได้ด้วยพระอนาคามิมรรค” เป็นต้น

เพราะฉะนั้น กิเลสเครื่องผูกรัดใจเหล่านี้ควรตัดออกจากจิตใจ เพื่อมิให้ติดอยู่กับการเวียนว่ายตายเกิด การเกิดในชาติหนึ่งๆอาจมีชีวิตอยู่ได้ไม่นาน แต่ถ้าต้องเวียนว่ายตายเกิดอยู่ในสังสารวัฏอย่างไม่มีที่สิ้นสุดแล้วมันจะทุกข์ทรมานขนาดไหน คิดดูเอาเถิด.

สาระธรรมจากกติฉินทสูตร สังยุตตนิกาย สคาถวรรค

พระมหาวัชระ เชยรัมย์ (ติกฺขญาโณ)

• Tweet
• Share
• Share
• Share
• Share