สถานที่ไม่ควรอยู่

สถานที่ไม่ควรอยู่

อมานนา  ยตฺถ  สิยา,    สนฺตานํ  อวมานนํ;
หีนสมานนาวาปิ,    น  ตตฺถ  ทิวสํ  วเส.

ในที่ใดไม่เคารพนับถือกัน,  มีแต่การดูหมิ่นสัตบุรุษทั้งหลาย;   

แถมยังให้ความยกย่องคนชั่วเลว,  ในที่นั้น ไม่ควรอยู่นานสิ้นวันหนึ่ง.

(ธรรมนีติ เทสกถา ๘๓, มหารหนีติ ๗๒, นรทักขทีปนี ๑๖๖)

ศัพท์น่ารู้ :

อมานนา (ไม่บูชา, ไม่นับถือ) น+มานนา > อมานนา+สิ

ยตฺถ (...ใด) ย+ถ ปัจจัย

สิยา (พึงมี, พึงเป็น) √อส+อ+เอยฺย ภูวาทิ. กัตตุ. ลบอักษรต้นธาตุได้บ้าง § สพฺพตฺถาสสฺสาทิโลโป จ. (รู ๔๙๖) แปลง เอยฺย เป็น อิยา § กฺวจิ ธาตุ ฯ. (รู ๔๘๘)

สนฺตานํ (ซึ่งสัตบุรุษ, คนดี, นักปราชญ์ ท.) สนฺต+นํ ฉัฏฐีวิภัตติ เวลาแปลให้หักฉัฏฐีเป็นกรรม.

อวมานนํ (การดูหมิ่น, การสบประมาท) อว+มาน+ยุ > อวมานน+สิ

หีนสมานนาวาปิ ตัดบทเป็น หีนสมานนา (การนับถือคนเลว, การยกย่องคนเลว) +เอว (นั่นเทียว) +อปิ (แม้, บ้าง) หีน+สมานนา > หีนสมานนา+สิ, สองบทหลังเป็นนิบาต อนึ่ง อาจจะตัดบทว่า หีนสมานนา+วาปิ คำว่า วาปิ แปลว่า แม้บ้าง, หรือว่า ก็ได้ ซึ่งมักใช้ใในวุตติ หรือคำอธิบายสูตรในคัมภีร์ไวยากกรณ์

น (ไม่, หามิได้) นิบาตบอกปฏิเสธ

ตตฺถ (...นั้น) ต+ถ ลง ถ ปัจจัยหลังสัพพนามทั้งหลาย ในอรรถสัตตมีวิภัตติ ได้บ้าง ด้วยสูตรว่า ตฺรถ #สตฺตมิยา สพฺพนาเมหิ. (รู ๒๖๖)

ทิวสํ (สิ้นวัน, ตลอดวัน) ทิวส+อํ

วเส (พึงอยู่, พึงพัก, ควรอาศัย) √วส+อ+เอยฺย, ภูวาทิ. กัตตุ.

อีกสำนวนหนึ่งจาก โลกนีติไตรพากย์ ของ เสฐียรโกเศศ-นาคประทีป ท่านแปลไว้น่าฟัง ดังนี้

ในถิ่นใด มีแต่ความอัปมาน แลความดูหมิ่นสัตบุรุษ

มีแต่การนับถือคนเลว บุคคลไม่ควรอยู่ในถิ่นนั้นทั้งวัน.

อีกสำนวนหนึ่ง จากราชนีติ ธรรมนีติ โดย นายทอง หงศ์ลดารมภ์ (มหากิม) ท่านแปลไว้น่าฟัง ดังนี้...

ในถิ่นใด มีแต่ความขายหน้า   มีแต่ดูหมิ่นสัตบุรุษ

มีแต่คนนับถือคนเลวทราม   ไม่ควรอยู่ในถิ่นนั้นให้ข้ามวันเลย.

Credit: Palipage: Guide to Language - Pali

อ่านบทความเกี่ยวข้องเพิ่มเติม👉 ที่ไม่ควรอยู่นาน , ที่ไม่ควรเนานาน , สถานที่ไม่ควรอยู่ , ผู้มีความหวัง , ถิ่นที่ไม่น่าอยู่,  แลหน้าเหลียวหลัง , สุขใดเล่าเท่าถิ่นตน

1. อาจริยกถา แถลงอาจารย์ , 2. สิปปกถา - แถลงศิลปะ  , 3. ปัญญากถา - แถลงปัญญา , 4. สุตกถา - แถลงความรู้ , 5. กถากถา - แถลงถ้อยคำ , 6. ธนกถา - แถลงทรัพย์ , 7. เทสกถา - แถลงประเทศ

"พระมหาธาตุรัตนเจดีย์" จังหวัดสมุทรสาคร

ที่ วัดธรรมจริยาภิรมย์ อ.บ้านแพ้ว มีพระมหาธาตุเจดีย์อันงดงาม ต้้งอยู่ริมคลองดำเนินสะดวก ภายในบรรจุพระบรมสารีริกธาตุ สักการะพระพุทธรูปหลวงพ่ออู่ทอง และให้อาหารปลาหน้าวัด อิ่มบุญสุขใจ

• Tweet
• Share
• Share
• Share
• Share