บุคคลผู้ตั้งอยู่ในธรรม คือ
๑. ไม่อ้างตนหรือคนอื่นเพื่อทำบาป
๒. ไม่แสวงหาความสำเร็จโดยไม่เป็นธรรม
บุคคลผู้ตั้งอยู่ในธรรมนั้น จึงต้องเป็นคนศีล มีปัญญา และประกอบด้วยธรรม คือมีธรรมเป็นที่พึ่งจริงๆ
ดังพระพุทธพจน์ว่า
น อตฺตเหตุ น ปรสฺส เหตุ
น ปุตฺตมิจฺเฉ น ธนํ น รฏฺฐํ
น อิจฺเฉยฺย อธมฺเมน สมิทฺธิมตฺตโน
ส สีลวา ปญฺญวา ธมฺมิโก สิยาติ ฯ
แปลว่า
“บัณฑิต ย่อมไม่ทำบาป เพราะเหตุแห่งตน, ย่อมไม่ทำบาป เพราะเหตุแห่งบุคคลอื่น
บัณฑิต ไม่พึงปรารถนาบุตร, ไม่พึงปรารถนาทรัพย์, ไม่พึงปรารถนาแว่นแคว้น, ไม่พึงปรารถนาความสำเร็จ เพื่อตน โดยไม่เป็นธรรม
บัณฑิตนั้น พึงเป็นผู้มีศีล มีปัญญา (และ) ตั้งอยู่ในธรรม” ดังนี้ ฯ
อธิบายความ
๑. บัณฑิต ย่อมไม่ทำบาป เพราะเหตุแห่งตนหรือเพราะเหตุแห่งบุคคลอื่น คือ ไม่ยอมทำบาปเพื่อให้ตนเองหรือคนที่ตนรักมีความสุข
๒. บัณฑิต ไม่พึงปรารถนาแม้ความสำเร็จเพื่อตน โดยไม่เป็นธรรม คือ ไม่ยอมทำบาปแม้เพราะเหตุแห่งความสำเร็จ บัณฑิตจึงเป็นผู้มีศีล มีปัญญา และตั้งอยู่ในธรรมจริงๆ คือ ไม่พึงเป็นอย่างอื่นจากนี้
ฉะนั้น บุคคลผู้ตั้งอยู่ในธรรม รักความยุติธรรม เที่ยงธรรม เที่ยงตรง จึงหาได้ยากมากในโลกนี้
______
สาระธรรมจากอรรถกถา ขุททกนิกาย คาถาธรรมบท ปัณฑิตวรรค (เรื่องพระเถระผู้ตั้งอยู่ในธรรม)
พระมหาวัชระ เชยรัมย์ (ติกฺขญาโณ) วัดสามพระยา กรุงเทพฯ
22/8/65
สิ่งมีค่าคือบุญ ประดุจสิ่งของที่ใช้สอย เมื่อไม่รู้จักถนอม ก็มีแต่เสียหาย , นิทานเรื่อง “นิโรธสมาบัติ” , คติธรรม.. นำชีวิต , ทุกข์เกิดเพราะตัณหา , วัฏฏะอันเป็นไปใน ๓ ภูมิ , ผู้ฉลาดในประโยชน์ (ตน) , ความโกรธมีโทษมาก จงหมั่นข่มจิตด้วยมีเมตตาต่อกันเถิด , คนที่เทวดารัก , ใจริษยากับใจตระหนี่ไม่ได้ทำให้เป็นคนดูดีมีสง่าราศรี , สมณะ คือผู้สงบ , จิตที่ผ่องใส ใจที่บริสุทธิ์ , คนที่ไม่ขยันในกาลที่ควรขยัน จัดเป็นผู้มีความดำริอันจมดิ่งลง... , คนทำชั่วก็เป็นคนชั่ว ส่วนคนทำดีก็เป็นคนดี , คนที่อวดฉลาดมักไม่รู้สึกตัวว่าตนโง่ , ศีล , ชีวิตมิได้มีแต่วันนี้ , บุญบาปล้วนแต่เป็นเครื่องข้อง , ความกังวล มักเกิดจากความยึดถือด้วยตัณหาในฐานะ ๓ อย่าง , เครื่องกั้นมิให้สิ้นไปจากอาสวะ , บางครั้งต้องอยู่คนเดียวให้เป็น , มัวร่าเริงหรือเพลิดเพลินอะไรกันหนอ ? , เหตุที่จะนำสุขมาให้ คือการรักษาคุ้มครองจิตไว้ให้ได้ , ลมรังควานต้นไม้ที่ทุพพลภาพได้ฉันใด , จิตประณีตเริ่มจาก , คุณสมบัติของคนดีเริ่มจาก , “บัณฑิตนั้น พึงเป็นผู้มีศีล มีปัญญา และตั้งอยู่ในธรรม” , ถ้าเจอคนแบบนี้ไม่ต้องกลัว ไม่เท่าไรหรอก ? , อาปายิกสูตร , ตาดีได้ ตาร้ายเสีย ? , เหตุเกิดแห่งอกุศลกรรม , การจะไปมาหาสู่เข้าเป็นพวกเดียวกัน หรือคบค้ากัน หรือคบค้าสมาคมกัน , อามิสกับธรรมพระพุทธองค์มักแสดงไว้คู่กันเสมอ , ไม่มีใครที่ไม่เคยทำอะไรผิดเลย , เหตุไฉนผิวพรรณจึงผ่องใส ? , ทุกข์ปรากฎที่ไหนต้องดับที่นั้น , คนโง่ ไม่ควรเป็นผู้นำ
"วัดคีรีวงศ์" จ.นครสวรรค์
เป็นที่ตั้งของ "พระจุฬามณีเจดีย์" สิ่งศักดิ์สิทธิ์คู่บ้านคู่เมืองนครสวรรค์ บนยอดเขาดาวดึงส์ โดยสร้างบนฐานเจดีย์เก่าแก่สมัยสุโขทัย มีทั้งหมด 4 ชั้น นมัสการพระบรมสารีริกธาตุ และชมวิวเมืองนครสวรรค์
0 comments: