๖. ธนกถา - แถลงทรัพย์ - อริยทรัพย์ ๗ อย่าง
สทฺธาธนํ สีลธนํ, หิริโอตฺตปฺปิยํ ธนํ;
สุตธนญฺจ จาโค จ, ปญฺญา เว สตฺตมํ ธนํ.
อริยทรัพย์มี ๗ ประการ คือ : ๑. ทรัพย์คือศรัทธา ๒. ทรัพย์คือศีล ๓. ทรัพย์คือหิริ ๔. ทรัพย์คือโอตตัปปะ; ๕. ทรัพย์คือสุตะ ๖. ทรัพย์คือจาคะ และ ๗. ทรัพย์คือ ปัญญา.
(ธรรมนีติ ธนกถา ๗๕, กวิทัปปณนีติ ๑๗๖, องฺ. สตฺตก. ๒๓/๕)
ศัพท์น่ารู้ :
สทฺธาธนํ (ทรัพย์คือศรัทธา, -ความเชื่อ) สทฺธา+ธน > สทฺธาธน+สิ วิ. สทฺธา เอว ธนํ สทฺธาธนํ (ทรัพย์คือศรัทธา ชื่อว่า สัทธาธนะ) อวธารณบุพพบท กัมมธารยสมาส.
สีลธนํ (ทรัพย์คือศีล) สีล+ธน > สีลธน+สิ วิ. สีลํ เอว ธนํ สีลธนํ (ทรัพย์คือศีล ชื่อว่า สีลธนะ) อวธารณบุพพบท กัมม.
หิรี (หิริ, ความละอายต่อบาป) หิริ+สิ
โอตฺตปฺปิยํ (โอตตัปปะ, ความเกรงกลัวต่อบาป) โอตฺตปฺปิย+สิ
ธนํ (ทรัพย์) ธน+สิ
สุตธนญฺจ ตัดบทเป็น สุตธนํ+จ (และทรัพย์คือสุตะ, พหูสูตร) สุต+ธน > สุตธน+สิ
จาโค (การสละ, การให้) จาค+สิ
จ (ด้วย, และ) นิ.
ปญฺญา (ปัญฺญา, ความรู้ทั่ว, รู้ตามเป็นจริง) ปญฺญา+สิ
เว (แล) นิ. ทำบทให้เต็ม (ปทปูรณ)
สตฺตมํ (ทีเจ็ด) สตฺตม+สิ
ธนํ (ทรัพย์) ธน+สิ
อีกสำนวนหนึ่งจาก โลกนีติไตรพากย์ ของ เสฐียรโกเศศ-นาคประทีป ท่านแปลไว้น่าฟัง ดังนี้
ทรัพย์คือความเชื่อ ความสงบการวาจา ความละอาย ความเกรงกล้ว แลความเผื่อแผ่ รวมทั้งปัญญาด้วย เป็นทรัพย์ประเสริฐสุด.
อีกสำนวนหนึ่ง จากราชนีติ ธรรมนีติ โดย นายทอง หงศ์ลดารมภ์ (มหากิม) ท่านแปลไว้น่าฟัง ดังนี้...
อริยทรัพย์ ๗ ประการ คือ ๑. ศรัพท์ ความเชื่อ ๒. ศีล การรักษากายวาจาให้เรียบร้อย ๓. หิริ ความละอายใจ ๔. โอตัปปะ ความกลัวผิด ๕. สุตะ ความเรียนรู้ ๖. จาคะ ความเผื่อแผ่ ๗. ปัญญา ความรอบรู้ ทั้ง ๗ นี้ เป็นทรัพย์อันประเสริฐแท้.
Credit: Palipage: Guide to Language - Pali
6. ธนกถา นิฏฺฐิตา : จบแถลงทรัพย์ 👉 75. อริยทรัพย์ ๗ อย่าง , 76. เหล่าชนผู้มีทรัพย์ , 77. ทรัพย์ช่วยได้ , 78. ทรัพย์เพื่อนแท้ , 79. ทรัพย์มีเพื่อนก็มา , 80. บุญกรรมต้องทำเอง
อ่านบทความเกี่ยวข้องเพิ่มเติม👇
1. อาจริยกถา แถลงอาจารย์ , 2. สิปปกถา - แถลงศิลปะ , 3. ปัญญากถา - แถลงปัญญา , 4. สุตกถา - แถลงความรู้ , 5. กถากถา - แถลงถ้อยคำ , 6. ธนกถา - แถลงทรัพย์ , 7. เทสกถา - แถลงประเทศ
0 comments: